सीकातय् बहःगु खँ
-
युरिक एसिडया हुनि व नियन्त्रण यायेगु उपाय
म्हगः दुने हिइ दइगु एसिडमध्ये युरिक एसिड नं छगू खः । थ्व म्हगलय् म्हो मात्राय् दइ व लखय् घुलनशील जुइ । थुकियात जलास्यँ (किड्नीं) पिसाबपाखें पिने निष्कासन याइ । तर जब म्हगलय् अप्वः दूगु वा उत्पादन जुयाच्वंगु युरिक एसिड किड्नीं बांलाक्क वांछ्वये फइमखु...
-
कवि केशरी चित्तधर हृदयया ११८ क्वःगु बुदिं व म्हसीका
कवि केशरी चित्तधर हृदय नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् ज्वःमदुम्ह व्यक्तित्व खः । थःगु जीवंकाःछि वय्कलं नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् थःत पानाः थकूगु दु । नामं हे चित्तधर धायेवं झीगु न्ह्यःने नेपालभाषाया साहित्य न्हाय्कंथें खनेदइ । भाजु चित्तधर ने.सं. १०२६ य्...
-
नेपाल संवत आन्दोलनया छपुलु
थौं ने.सं. ११४३ बछलाथ्व दसमीया दिं (बैशाख १७ गते) आइतवाः भाषानिभाः प्रेमबहादुर कसाःया १०६ क्वःगु बुदिंया दिं । भाषानिभाः प्रेमबहादुर कसाः लुमंकाः नेपाल संवत आन्दोलनया छपुलु थन न्ह्यब्वयाच्वना । दस्तावेज नेपाल संवतया विविध महत्वयात थुइकाः थ्व संवतयात...
-
न्ह्यः वयाच्वंगु इलय् नं जुइफु ‘हर्ट अट्याक’
सुथय् ३ निसें ६ ता तकया इलय् अप्वः धयाथें नुगःचु (मुटु) ल्वय्या ल्वगिपिन्त हर्ट अट्याक जुइगु जोखिम उच्च जू । सुथया इलय् झीगु म्हगलय् तनाव हार्मोन व कर्टिसोल हर्मोनया स्तर अप्वः जुइ, गुकिं हर्ट अट्याक जुइगु सम्भावना मेमेगु इलय् सिबें अप्वः जुइ । सुं...
-
थुगु न्यागू लक्षण खनेदःसा सतर्क जुयादिसँ, ओमिक्रोनया संकेत खः
कोरोना भाइरसया डेल्टा भेरियन्ट संक्रमित ल्वगिपिंके उच्च ज्वरो वइगु, मदिक्क मुसु वइगु, छाती स्याइगु, साः ल्हाये थाकुइगु व अक्सिजनया मात्रा आकाझाकां म्हो जुइगु थेंजाःगु लक्षण खनेदूगु खः । तर ओमिक्रोनया छुं फरक लक्षण खनेदूगु दु । थ्व खः ओमिक्रोन...
-
नेपालय् गुलि जात–जाति दु ?
तथ्यांक विभागं नेपालय् आःतक १०१ जात जातित दुगु वर्गिकरण यानातःगु दुसा स्वतन्त्ररुपं तथ्यांक संकलन यायेगु झ्वलय् आःतक १३३ गू जातजाति वर्गिकरणय् थुकथं खनेदुगु दु – हिमाली जात–जाति ः १) शेर्पा, २) वालुङ, ३) तोक्पेगोला (ढोक्प्या), ४) सिङसावा, ५)...
-
मचापिन्त खोप छाय् बिइमाः ?
थौंकन्हय् ब्वलनाच्वंगु महामारीइ यक्वसिनं न्यनाः वयाच्वंगु नां खः, खोप । खोपं प्रतिरक्षा प्रणाली बल्लाकी व खोपपाखें सम्भावित गुलिखे ल्वय् पाखें तापाक्क तयाबिइ । खासयानाः नकतिनि बूपिं मचातय्गु प्रतिरक्षा प्रणाली अतिकं कमजोर जुइ । उकिं इमित चिचीधंगु...
-
क्वाःगु च्या त्वनकि ककुइ क्यान्सर जुइगु अप्वः खतरा
झी सकलसिनं क्यान्सरपाखें तापाक्क च्वनेत सामान्य आधारभूत कुतः यानाः वयाच्वनागु दु । धुम्रपान मयायेगु व थुकिं तापाक्क च्वनेगु, क्यान्सर जोखिम अप्वयेकीगु तत्व गथेकि ह्याउँगु ला मनयेगु, एच.पि.भि. विरुद्धया भ्याक्सिन कायेगु व प्रदुषित फय् पाखें तापाक्क...
-
थुज्वःपिं मनूत ताःआयू म्वाइ
वीडेनया विशेषज्ञपिसं २४ द“ ताःहाकःगु अध्ययन लिपा ल्याय्म्ह बलय् सुगठित म्ह दुपिं मिजंतय्गु आयू मेपिनिगु स्वयां अप्वः दइगु निष्कर्ष पिकाःगु दु । थुगु अध्ययनय् ज्या याःपिं मनूतय् निष्कर्ष दु कि सुगठित म्ह सुस्वास्थ्यया प्रतिक खः । उमिसं गुपिं...
-
जीवन मस्यूनिबलय् ‘जीवन पासा’
जीवन अजूचायापु । जीवन रहस्यया भण्डार, जीवन दर्शनय् अनेक खँ जीवन मस्यूनिबलय् ‘जीवन पासा ’ उल्लेख जुयाच्वंगु दु । गुलिखे धार्मिक शास्त्रय् जीवन निन्हुया मेला धयातःगु दु । जीवन छु खः थन थुकिया परिभाषा मालेगु स्वयागु चाहिं मखु । वास्तविक खँ जीवन छु खः...
-
राजोपाध्यायया म्हसिका
गोबर्धन शर्मा१. म्हसिकाः प्राचीन कालं निसें स्वनिगलय् खने दुपिं राजोपाध्याय्त थौं वयाः नेवाः समाजया छगु महत्वपूर्ण अंग कथं थःगु भूमिका म्हिताः वयाः च्वंगु दु । हिन्दू शास्त्रया व्यवस्था कथं राजोपाध्याय् ब्राम्हण वर्णय् लाः । वैदिक सनातन (हिन्दू)...
-
ट्वाइलेट स्वयां फोहर जुइ मोबाइल
छुं ई न्ह्यः वैज्ञानिकतय्सं याःगु छगू अनुसन्धानय् कम्प्यूटरया कीबोर्डय् असंख्य मात्राय् किटाणुत दयाच्वनीगु खँ सार्वजनिक याःगु यक्व मदुनि । आः वयाः हाकनं वैज्ञानिकतय्सं याःगु मेगु खोजय् मोबाइल फोन ट्वाइलेट स्वयां नं फोहर जुइगु खँ धाःगु दु । मोबाइलं...
-
धर्मोदय सभाया म्हसिका
सानुराजा शाक्य धर्मोदय सभा मुक्कं थेरवादी बौद्धधर्मया गतिविधि न्ह्याकेत निस्वंगु संस्था खः । १०६४ दँ पाखे राणा प्रधानमन्त्री जुद्ध शम्शेरं धार्मिक व जातीय संकीर्ण निति नालाः नेपालं बाद्धै भिक्षुपिन्त देसं पितिन । पित्यूपिं भिक्षुगण भारतया सारनाथय्...
-
विश्वय् नास्तिकत अप्वल
भारतय सन् २००२ स जूगु सर्भेलय् ८७ प्रतिशत मनूतसें थःपिंधर्म माने याईपिं धाःगु खः, तर थ्व लाः आः याइपिं धाःगु खः, तर थ्व ल्याः आः म्हो जुयाः ८१ प्रतिशतय कुहां वःगु दु । थुकिया अर्थ अन धर्म माने याना धाःपि मनूत न्हय्दँया दुने छ प्रतिशतं कुहां वःगु दु...
-
छाय् वइ वाःका ?
वाःका छाय् वल ? छुकिया छाय्, वल धासेंलि वल का । तर पासापिं वाःकाः धयागु अथें हे वइगु चाहिं मखु का । थुकिया लिउने नं वैज्ञानिक कारण दु । वैज्ञानिक तथ्यं जाःगु थुगु जानकारीं छितः वाःकाः वइगुया धाथेंया कारण छु खः धयागु खँ सीकेबी ।वाःकाः वइगुया दक्वं...
-
महामानव गौतम बुद्धया १० गू उपदेश
क्यमुनि सिद्धार्थ गौतम बुद्ध, गुम्ह बुद्धया रुपं म्हस्यू, एसियाया नगु कथं म्हस्यू, संसारया शान्तिया दूत कथं म्हस्यू, वसपोल छम्ह अन्तरज्ञानी खः व गुरु नं । वसपोलं बुद्ध धर्मया जग थनाः बिज्यात । ‘बीसी’या खुगूगु शताब्दीइ जन्म जुयाः प्यंगूगु शताब्दीइ...
-
नेपालय् गुलि जात–जाति दु ?
तथ्यांक विभागं नेपालय् आःतक १०१ जात जातित दुगु वर्गिकरण यानातःगु दुसा स्वतन्त्ररुपं तथ्यांक संकलन यायेगु झ्वलय् आःतक १३३ गू जातजाति वर्गिकरणय् थुकथं खनेदुगु दु –हिमाली जात–जाति ः१) शेर्पा, २) वालुङ, ३) तोक्पेगोला (ढोक्प्या), ४) सिङसावा, ५) ह्योल्मो...
-
छु खः हलिं नेवाः दबू ?
न्ह्यखं हलिमय् हे छगू पुलागुं व तःजिगु मानव सभ्यताकथं थःयात म्हसीकावयाच्वंगु नेवाः सभ्यताया लागा थौंकन्हय् नेपालमण्डलय् जक लिकुनामच्वंसेँ हलिंया कूकुंलामय् विस्तार जुयेधुंकल । गुँ इलय् थी थी थासं नेपाः गालय् मुंवःपिनिगु सम्मिश्रणकथं अस्तित्व ब्वलंगु...
-
तांन्वःगु ई वलः कच्यूगु प्याज भपियादिसँ
न्हय्गू फाइदा: तांन्वःगु महिनाय् प्याजयात अतिकं फाइदाजनक कथं कयातःगु दु । कच्यूगु प्याजयात न्हिथंया ज्यःना व बेलिलिसे दुथ्याकाः भपियादिल धाःसा थुकिं थीथी कथंया स्वास्थ्य समस्यायात राहत बिइ । थुकी दइगु एन्टी इन्फ्लामेटरी, एन्टी एलर्जिक व एन्टी...
-
कवि केशरी चित्तधरया ११२ क्वःगु बुदिंया लसताय् वयकःया म्हसिका
कवि केशरी चित्तधर हृदय नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् ज्वःमदुम्ह व्यक्तित्व खः । थःगु जीवंकाःछि वय्कलं नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् थःत पानाः थकूगु दु । नामं हे चित्तधर धायेवं झीगु न्ह्यःने नेपालभाषाया साहित्य न्हाय्कंथें खनेदइ ।भाजु चित्तधर ने.सं. १०२६ य्...
-
नेवाः तजिलजिइ छ्यलातइगु थी थी तिसा
नेवाः तजिलजिइ छ्यलातइगु थी थी तिसा छ्यनय् तिइगु तिसा सिन्चा शिरबन्दी बुलिं लुँस्वां मोतासा९सतफली० न्यापुसिखः सप्वःतिसा कपालय् तिइगु लुँसिन्हः लुँचिं दृष्टि न्ह्याय्पनय्...
-
ई या मनोवैज्ञानिक विश्लेषण
मनोविश्लेषक फ्रायदला ई यात कयाः थःगु हे पहनं विश्लेषण याःगु दु । फ्रायद कथं ई धइगु विश्लेषण न्ह्यानाच्वंगु थुज्वःगु गति खः गुकियात सुनां नं पने फइमखु, ई न्ह्यानाच्वंनी ई नाप सकता खँ न्ह्यानाच्वनि सुना ई यात थुइका थ्व नाप छुं ई विइफइ व हे न्ह्यःने...
-
छिगु जीवनया ‘प्राइम टाइम’
– डेविड राबसनछु छितः थथे बिचाः वः कि जीवनया दकलय् बांलाःगु ई बिते जुइ धुंकल ? थुज्वःगु यक्व धापू बने जूगु दु कि जीवन ४० वर्ष धुंकाः न्ह्याइ, आः ६० वर्ष न्हापाया ५० वर्षया बराबर हे खः ..... तर सत्य छु खः ? जीवन म्वायेगु बांलाइगु दँ छु खः ? बीबीसी...
-
ख्येँ ख्वला...आपालं ज्या वःनिसा !
ख्येँया फुक्क ब्वयात झीगु जीवनय् छ्यलाबुलाय् हयेफु । सीकादिसँ, छिगु नितिं ज्याख्यलय् वःगु ख्येँ ख्वलाया विषयस टिप्स ः म्हगःया छुं ब्व बाय् छुं अंगय् ल्वाभःपाखें घाः जुल धाःसा मनाःतःगु ख्येँया झिल्लीयात घाः जूगु थासय् तयाँ तिकादिसँ, थुकी दूगु...
-
चिनियाँ शान्तिपूर्ण समावेशी संस्कृति छु खः ? सारांश ब्वनादिसँ
थीथी विषयवस्तुत छगू हे बराबर मदु, उमिगु भिन्नता व विरोधाभास नं दुगु खँय् स्वीकार यायेगु पूर्वशर्तय् थथे थीथी विषयवस्तुया मध्ये बांलाःगु पक्षयात कःघायेगु व न्हूगु विषयवस्तु सिर्जना यानाः विकास यानावनेगु हे चीनियाँ शान्तिपूर्ण समावेशी संस्कृतिया मूल...
-
नेपाल लिपि नेपाःया नितिं गौरवया प्रतिक
– प्रेमशान्ति तुलाधर –चीन स“य्भाय् खलःया न्यागू लिपिवद्ध दसि दुगु भाय् मध्ये नेपालभाषा नं छगू खः । नेपाल लिपि नेपालभाषाया नितिं जक गौरवया बिषय मजुसे नेपाःया नितिं हे गौरवया प्रतिक जूगु दु । नेपाः देशं संयुक्त राष्ट्र संघया दुजः जुइत इनाप पौ...
-
सिइके बहःगु खँ –चाणक्य नीति
– छुया, दाया, ध्यना लुँ भिं गभिं पारख यानाः स्वये थें हे कुल, शील व ज्यां मनू पारख याना स्वयेमाः ।– ज्या ब्वया सेवक भिंमभिं स्वयेगु, दुःख जुइबलय् दाजु किजा भिं मभिं स्वयगु, तःधंगु विपत्ति जुइबलय् पासापिं म्हसीकेगु, धन मदइ बलय् कला थ जू मजू स्वयेगु...
-
रामशेखर नकःमि थीथी पक्ष
लेखन निर्देशन एक्सपोर्ट इम्पोर्ट (ने.सं. १०७६)परिवर्तन (वि.सं. २०१५)कलाकार महान (ने.सं. १०७९)जलन्धर (पौराणिक नाटक, ने.सं. १०८६)हाछिउँ मैंचिया ब्याहा (ने.सं. १०८७)बा¥ह बजे (ने.सं. १०९२)बःजुया लिलाम (ने.सं. १०९५)स्वर्ग नर्क (ने...
-
सिइका तये बहःगु खँ – लःया महत्व
मनूतय्सं गुलि अप्वः ज्या याइ वयात उलि हे अप्वः लःया आवश्यकता जुइ । ज्या म्हो याइपिसं लः नं म्हो जक त्वनीसा, ज्या अप्वः याइपिसं लः नं अप्वः त्वनी । उकिं लःया महत्वयात कयाः न्हापानिसें द्यःया पालय् निसें हे लःइात नं द्यःया महत्व बियातःगु खः । मनूतय्सं...
-
प्यम्हय् छम्ह मिसायात यौनरोग
अमेरिकायात विश्वया दकलय् धनी अले सभ्यतय्गु देय्या रुपय् कायेगु याना वयाच्वंगु दु । सभ्य धकाः संसारय् नां जाःसां यौनया मामलाय् उदार अमेरिकीत यौनरोगं ग्रस्त जुयाच्वंगु छगू अध्ययनं क्यंगु दु । अमेरिकाया प्यब्वय् छब्व मिसातय्त यौनरोग जुयाच्वंगु छगू...