नेवा: अनलाइन न्युज | २०७४ जेठ १४, आइतबार १०:३८:२९

थीथी विषयवस्तुत छगू हे बराबर मदु, उमिगु भिन्नता व विरोधाभास नं दुगु खँय् स्वीकार यायेगु पूर्वशर्तय् थथे थीथी विषयवस्तुया मध्ये बांलाःगु पक्षयात कःघायेगु व न्हूगु विषयवस्तु सिर्जना यानाः विकास यानावनेगु हे चीनियाँ शान्तिपूर्ण समावेशी संस्कृतिया मूल सार खः ।

अरनिको समाजया ग्वसालय् वंगु शनिवाः चीनया नांजाःम्ह विद्वान श्री चिन् चियान्फान् पाखें चिनियाँ शान्तिपूर्ण समावेशी संस्कृति विषययात कयाः बियादीगु प्रवचनया सारांश न्ह्यब्वयागु खः ।

विद्वान श्री चिन् चियान्फान् चीनया सांघाइ शहरयाम्ह खः । वय्कः सन् १९६५ स अंग्रेजी भाषाया विषयस सांघाइ विदेशी भाषा महाविद्यालयपाखें स्नातक यानादीम्ह खः ।

थ्वया लिपा वय्कः अंग्रेजी भाषा अनुवादक, विदेशी मामिला प्रशासनय् ताःई ज्या यानादिल । थ्वहे वय्कलं पेचिङ रिभ्यू पत्रिका, राष्ट्रिय विदेशी विशेषज्ञ विभाग, चिनियाँ लेखक संघया लिसें थीथी संस्थाय् अनुवादकया रुपय् ज्या यानादिल ।

वय्कलं थीथी सफू पिथनादीगु दु । अथेहे, बागू दर्जन अनुवादित कृति नं पिथनादीगु दु । थौंकन्हय् वय्कः अरनिको समाजया ब्वनाय् नेपाःया भ्रमणय् च्वना च्वनादीगु दु । ब्वनादिसँ चिनियाँ शान्तिपूर्ण समावेशी संस्कृति प्रवचनया सारांश–

• प्राचीन चीनया महान विचारक कन्फ्युसियसं असमान विषयवस्तुया दथुइ शान्ति व सदभाव कायम यानाः उत्तम व असमान विषयवस्तुयात बराबर यायेत स्वयेगु हे निष्क्रिष्ट खः धकाः धयादीगु दु ।
• चिनियाँ संस्कृति ‘मध्य’या तःधंगु महत्व दु । मध्य धैगु परिमाणात्मक अवधारणा जक मखु । चिनियाँ संस्कृतिइ मध्य धैगु ब्यावहारिक समस्या समाधान यायेगु झ्वलय् निगू विपरीत ध्रुवया अतिवादी विचाःयात त्वःताः जनता, बहुजनयात दकले अप्वः उपयुक्त यायेगु मध्यविन्दुया निर्णय यायेगु खः ।
• चीनियाँ शान्तिपूर्ण समावेशी संस्कृतिया इतिहास यक्वः पुलांगु खः । ३००० दँ पुलांगु लिपिबद्ध इतिहासय् व ७००० दँ पुलांगु अंगलय् च्वयातःगु चित्रय् थुगु संस्कृतिया प्रारम्भिक विचाः व्यक्त यानातःगु दु । द्वलंद्वः दँनिसें चिनियाँपिन्सं न्हियांन्हिथंया जीवन व अवचेतनया मनय् नं थुगु संस्कृतियात हांनिसें पिनातःगु दु ।
• चिनियाँ परम्परागत चिकित्सा पद्धतिइ मनू व प्रकृति, मानव शरीरया थीथी अंगत, ल्वगिया ल्वय् व मानसिक अवस्थाया दथुइ सामाञ्जस्य महत्व बियातःगु दु । छ्यं स्याःम्ह ल्वगिया उपचार छ्यनय् हे यायेमाःगु धैगु मदु, पाल्तःलय् नं उपचा यायेफु ।
• पेचिङ ओपेराया गायन, कवितावाचन, हाउभाउ व नृत्यया प्यंगू अंग जीवन्त रुपय् न्ह्यब्वयातःगु दु । तर, पश्चिमेली ओपेराय् खालि गायन जक दइ, नृत्य दइमखु । ब्यालेय् हानं नृत्य जक दइ, गायन दइमखु । ब्याले नृत्य चीनय् प्रचार जुइधुंकाः चिनियाँपिन्सं उकियात संशोधन यानाः गायन थप यात ।
• चिनियाँ परम्परागत चित्रत, चित्रया नापनापं कविता नं च्वयातःगु दइ । तर, पश्चिमेली चित्रत मात्र चित्र जक दइ । अप्वलय् चित्रकारया हे ल्हाःचिं दइ ।
• चिनियाँ पाक कलाय् छगू हे खाद्य वस्तु दुने थीथी वस्तुत दयेकाः नयेगु म्हो जक जुइ । मू खाद्य वस्तुलिसे ल्वाकछ्यानाः मेगु खाद्य वस्तुत तयाः मिश्रण यानाः परिकार दयेकेगु याइ । थ्व परिकार विशिष्ट सवाः व सामञ्जस्यसेयुक्त जुइ ।
• चिनियाँ आखलय् संस्कृतिया मनोविज्ञान व्यक्त जुयाच्वंगु दइ । चिनियाँपिनिगु विचालय् खिचात नयेगु नितिं थःथः ल्वानाः याकःचा च्वनाः नइ । तर, फैत धाःसा नयेबलय् फुक्क नापं च्वनाः नइ । उकिं चिनियाँ आखलय् खिचा जनेयाइगु चिंयात बांमलाःगु अर्थं काइसा फै जनेयाइगु चिंयात बांलाःगु अर्थय् काइ ।
• चिनियाँ परम्परागत स्थापत्य कलाया नं शान्तिपूर्ण समावेशी संस्कृतिइ सामञ्जस्यता व सन्तुलनता दूगु खनेदु । पेचिङ शहरया केन्द्रीय प्राचिनखण्डया पूर्वी व पश्चिमी भाग सन्तुलित दु । उत्तर व दक्षिणया भाग नं सामञ्जस्ययुक्त दु ।
• चिनियाँ परम्परागत संस्कृतिइ व्यक्तियात सिबें अप्वः महत्व समूह, समाज व देशयात बिइगु याइ । विदेशय् वनाच्वंपिन्सं पौ छ्वयाहइ बलय् थाय्बाय्या नामं च्वयेगु याइ । अले छेँया ल्याः, सतकया नां, त्वाःया नां अले शहरया नां, अले देय्या नां च्वयेगु याइ । तर चिनियाँपिन्सं पाय्छि अःखः पौ छ्वयाहइ बलय् दकले न्हापां देशया नां च्वइ । अले शहर, त्वाः व छेँया ल्याः च्वइसा दकले लिपा तिनि पौ काइम्हेसिगु नां च्वइ ।
• चीनय् ५६ गू जातजातिया मनूत च्वनाच्वंगु दु । उकिमध्ये दकले तःधंगु जाति हान् जाति खः । गुकिया जनसंख्या देय् छगूलिंया हे जनसंख्याय् ९३ प्रतिशत दु । चीनया इतिहासय् थीथी इलय् जातजातितय् दथुइ संघर्ष मजूगु मखु । तर, जातया शान्तिपूर्ण समावेशीकरण चिनियाँ इतिहासया मूलधार जुल । हान् जाति यक्व जातित मिले जुयाः बनेजूगु जाति खः । हान् जातिया विद्वानपिन्सं च्वयातःगु चीनया इतिहासयात मेमेगु जातिं चीनय् पलिस्था जूगु राजवंशयात नं राष्ट्रिय राजवंशया थाय् बियातःगु दु ।
• पेइसुइङ राजवंशया इलय् यहुदीपिनिगु छगू पुचः मध्यपूर्वपाखें चीनया हनान प्रान्तया खाइफङ शहरय् (गुगु इलय् चीनया राजधानी शहर खः) वयाः बसोबास याःगु खः । १९ औं शताब्दीइ यहुदीपिनिगु उगु जातिया समूह नं अन हे विलीन जुल ।
• चीनया महान नेता तङ सिया ओफिदङं प्रतिवाद याःगु ‘छगू देश निगू प्रणाली’ नीति असमानतायात शान्तिपूर्ण समावेशीकरण संस्कृति विकासया विस्तार खः ।
• सन् १४०५ निसें १४२३ या दथुइ चीनया चङ्हः न्हय्क्वःतक सामुद्रीक यात्राय् वन । व ४० गू देशय् थ्यन । तर, गुगु नं देय्यात उपनिवेश यायेगु कुतः मयाः । गननं लुटपाट मयाः । वय्कलं शान्तिपूर्ण सांस्कृतिक दूत जुयाः ज्या यात ।
• चिनियाँपिन्सं थःपिन्त ड्राइगनया सन्तान धाइ । ड्राइगन थःहे थीथी जीवजन्तुया अंग विशेषया संयोजनपाखें निर्माण जूगु न्हूम्ह जीव खः । ड्राइगनया म्हया आकार ताहाःथें तर उकी न्याँयाथें भुवा दु, न्हिपं न्याँयाथें च्वंसा छ्यं सलःयाथें, न्हाय् सिंहयाथें, ख्वाः गधायाथें, न्यकुं मृगयाथें, म्हगः द्वहःयाथें, लुसि गिद्धयाथें, तुति खिचायाथें । थथे असमान व विरोधाभासयुक्त जीवजन्तुया अगंतय्गु समावेशीकरणपाखें उत्पन्न जूगुलिं ड्राइगन आकसय् ब्वयेफु । समुद्रय् लाल कायेफु । वा वयेके फु । मिँ च्याकेफु । थुज्वःगु शक्ति ड्रायगनयाके दु ।