साहित्य
-
रिजु श्रेष्ठया निपू चिनाखँ
छ व जि छ व जि, झी निम्हसिया सम्झौताम्हिगः, थौं व कन्हेया अवस्थाछ व जिगु नुगःछाय् छंगु लुमन्तिं हायेकीगुछंगु मतिना बाः वःगुअले छंगु प्रतिक जिं ल्वःमंके मफुगु । छंगु बिचाः व जिफय् जक वःसां छं थ्यूथेंवाःफय् वःसां छं हे प्रतिकार याःथेंअले बसन्तया...
-
लिभिंग टुगेडर ( हरिकृष्ण डगोलया साहित्यिक च्वसु )
लुखाय् नक याःगु सःलं जिगु न्ह्यः चबुत । लुखा चायेका स्वयाः । रमेश जुयाच्वन । जिं वयात दुहाँ वा धयाः । व दुहाँ वयाखतं सोफाय् फयतुत । – ‘वनेगु ई ला मजूनि थें च्वँ ।’ जिगु म्हुतुं अनायस हे सः पिज्वल । वास्तवय् जिगु कोथाय् वा अपार्टमेण्टय् वयेत वयात...
-
जिगु मतिना छंगु नितिं (चिनाखँ)
– नरेन मान, किपू थुइके हे थाकु जितः, छंगु मतिना थ्व गज्याःगु ?स्वानाः स्वाये हे मफुत जिं ला, जिगु नुगः तज्याःगु ।। पियाच्वना छ वइगु लँपुइ चाः न्हि मधयाला फुना दँ क्यनावल वन जीवन सिधया ।। छ हे जिगु जीवनया तातुनापियाच्वना छन्त थः हे भाःपिना ।।...
-
नेवाः स्कूल व नेवाः मचा साहित्य व संगीत छय्लाबुला
थौंकन्हय्या ई धैगु झी नेवाःत कतः भाय् ल्हायेगुलि निख्खर जुइधुंकूगु ई खः । कर्किया संस्कृति नालाः कायेगुलि माहिर जुइधुंकूपिं खः । थः मचातसें कर्किया भाय् ल्हातकि गर्व तायेकीगु ई जुयाच्वंगु इलय् नेवाः संस्कृति–तजिलजि, नेवाः म्ये–संगीतलिसें भाषाय् नुगः...
-
छ हे खः पासा (चिनाखँ)
–रीदेन महर्जन, किपू-१ छन्त दुखः जुइगु तायेकाःजिं छन्त हे तुं मतिना याना तर छ ला ! जितः हे तुं दुःख यानाःगबलें नापलाये मदयेक वन ।। मतिनाला जिं छन्त हे तुं यानागु खः छंगु नुगःया जः जुयाः तर छ ला !जिगु जीवनय् आमैया चाः जुयावन छंगु जीवनय् दुखय्...
-
लहना – (कृष्ण्भक्त बोडेया साहित्य च्वसू )
राजनीतिया ‘र’ छगः तक हे मस्युम्ह लहनाचा थुगुसिया चुनाब घोषणा यासा निसें घौ पलख हे लीमलाक चुनाबय् तःक्यना बिल । लहना छम्ह गृहिणि मिसा । चिचि धिपिं निम्ह मचाया मां । भातम्ह छगू सरकारी स्कूलया मास्तर । न्हिछिं जाथु केथु सुचुपिचु बाहेक पिनेया ज्या छुं...
-
पाप–पुण्य–धर्म (चिनाखँ)
–रीदेन महर्जन किपू—१ पाप–पुण्य–धर्म धयागु छुं खः ? जिं मसिल, जि मथुल !झी नेवाः जुयानं जुयानं झीस मांभासं नुगः चकंकाः नुगलय् स्वाँ ह्वयेकाः नुगः सः थ्वयेकाः मांभाय्यात मतिना मयासे खल्हाबल्हा याइमखु थ्वहे दकले तधंगु पाप जुइ ।। झी नेवाः जुयाः...
-
देश स्यानाः म्वानाच्वंपिं ( मीना बज्राचार्यया साहित्यिक च्वसू )
मीना बज्राचार्य— “छिगु क्वालिफिकेशन तसकं बांला । अमेरीकाया नांदंगु युनिभर्सिटीं हे डिग्री कया दीगु जुयाच्वन ।”थथे धका छम्ह इन्टरभ्यु कयाच्वंम्ह मनूखँ तारीफ याःबले वीर बहादुर धुक्क जुल । जागिरला दइगु पक्का जुल धका मति तल । इन्टरभ्यु क्वचायेका लिहाँ...
-
जिगु जन्मनिसें इहिपातक – रामशेखरया नुगः खँ
वि.सं. १९९४ साल। देशय् तःभुखाय् ब्वःगु प्यदँ फुत। भुखाय्या ताण्डव नं शान्त जुल। बरु जहाँनिया राणा शासन विरुद्धया सः तच्वया वयाच्वन। थ्वहे इलय् नेपाः देय्या ख्वप देशय् इनाचो नांयागु छगू त्वालय् अबु शेरबहादुर व मां मोहनमाया नकःमिया कोखय् छम्ह मचा जन्म...
-
इहिपा धुंकाः ( पद्मरत्न तुलाधर लुमं लुमं न्ह्यइपुसे च्वं )
स्कूल सिधयाः कलेज थ्यनेवं जि इहिपा जूगु खः । अथे धइगु थौं स्वयाः पीस्वदँ न्ह्यःयागु खँ खः । उबलय् जि झिंच्यादँ व भम्चा जुइम्ह मय्जु झिंप्यदँ जक क्यंगु खः । उबलय्या चलनकथं छपाः लप्तें चायेके माः धकाः जि व जिमि केहेँयात जिमि निम्ह ककापिं नापं इहिपा...
-
कह्रः ( केदार सितुया बाखं )
केदार सितुमनू मात्र छगू दुर्घट्ना खः, वा दुर्घट्नाया उपज ।मनूया बारे मेगु फुक्क धापू किम्वदन्ती खः, प्रोपोगाण्डा खः — मनुखं मनूतय्त कत्र्तव्यया सिखलं चिनातयेगु षड्यन्त्रया ।मनू स्वतन्त्र बुइगु खः । मनूया जन्म प्रायोजित मखु ।तर जन्म धुंकाः धाःसा मनू...
-
जिगु कला व साहित्य यात्रा ( रामशेखया नुगः खँ )
जि म्ये मि हाले तसकं न्ह्याः। जितः म्ये हालेगु पुचलय् यंकूपिं संघ गुरुजु व काकाभाई खः। सौरभ शाक्यया बाः संघरत्न गुरुजु अले प्रतिसरा साय्मिया अबु काकाभाई निम्ह उगु इलय् ख्वपया नांजाःपिं संगीतकारपिं का। वय्कःपिन्त शंकर–जयकिशनया जोडी धकाः नं धाइगु का...
-
साकुरा स्वां ह्वःबले (सुलोचना मानन्धर धितालया निबन्ध)
सुलोचना मानन्धर धिताल व थासय् थ्यनेवं झसंग नुगलय् थःथम्हं छक्वलं हे छगू मृत्युबोध दनावइ –“अहो, छन्हु ला जि नं ला सीमानि ! ” व थासय् जिं पलाः न्ह्याकागु थ्व थाय् तसकं न्हूगु थाय् खः जिगु नितिं । दक्कले न्हापां थ्व थासय् पलाः तःसांनिसें हे हरेक पटक व...
-
नवं नःगु रचनाया छम्ह मिसा हस्ताक्षर – जिमि अजि
सुलोचना मानन्धर धिताल सुथ न्हापांया खसुइ गुबलें गबलें थःसिबें न्हापा न्ह्यानाच्वंपिं मनूत व थः सत्तिक्क नापनापं न्ह्यानाच्वंपि छगू हे लँया लँजुवाःत नं मखनेयः । खसुइ तनावनेयः । जिं साहित्यया लँपुइ पलाः न्ह्याकाबले साहित्य इतिहासया लँय् यक्व यक्व...
-
हाइकु
रत्नप्रसाद अनमाणि श्रेष्ठ, नाला, काभ्रे १. तक्कर कया च्याम्पति चाःहिकल दीथें दीथें च्वं २. मनुया हूल छु जूगु खः थ्व मन व हूलमुलय् ३. न्यने मदुगु ब्याहांचुलि हाःगु ई थ्व जिगु न्ह्यपं ४. लँय् लूगु किपाः हलिमय् ब्वय् मल्वःगु...
-
जिगु गमलाय् ह्वःगु बसन्त ( सुलोचना मानन्धर धितालया निबन्ध )
सुलोचना मानन्धर धिताल छमा स्वांमा ! जिगु कोथाया गमलाय् वाउँक झक्कमक्क जुयाः हिसिदयेक जिगु कोथायात हे जः बियाः चंचंधायाच्वंम्ह स्वांमा । तर गज्याःगु बिडम्बना वइत स्वस्वं हे गनावन । म्हासुस्से च्वनाः सुकूचिना वन । वं हाकनं थःगु रुप हिलीतिनि धकाः सुनां...
-
मक्वाः गु भुतू ( कृष्णभक्त वोडेया साहित्य च्वसू )
कृष्णभक्त वोडे — रश्मी ! .... अय् रश्मी ... मदं नि ला कि छु थें ! गुलि न्ह्यः वःगु धयागु नि ! न्याताः ई जुइधुंकल । मत नं वन । लोडसेडिंगया पाः । स्वीच त्यूसां घण्टी मन्याइगु जुयाः तसकं हे खापा घ्वार घ्वार याःगु सलं रश्मी जक मखु इमि माचाछि हे...
-
ह्याउँमचालिसे मांबौ !!! (म्ये–चिनाखँ)
भुवन महर्जन द्यःध्वाखा, किपू मचा छम्ह चीधी तुतु नये धाइगबले ब्वाय्ब्वाय् वया जिमित यःबा यःमां धाइ ।। ताय्तिति तिति बुलुहुँ बुलुहुँ दँगबले निपा तुति चुया काःवा काःवा याइ ।। कखगघ नमबागी एबिसिडि ब्वँगबले स्कुल वनी जिमित ताता बाइबाइ धाइ ।। तुतु पापा...
-
शहीद (हरिकृष्ण डंगोलया साहित्य च्वसू )
हरिकृष्ण डंगोलभराय्धंगु छकू कोथा ! कोथाय् झ्याः मदु । यद्यपि भेन्टिलेसन तयातःगु दु । सायद थ्व भूमिगत कोथा खः । कोथाया दक्षिणपाखे छपाः फोटो दु, फोटोय् स्वांमाः क्वखाय्का तःगु दु । अले फोटोया क्वःसं प्यपाः पाल्चाय् मतः च्याकातःगु दु । व हे मतःया जलं...
-
गुज्वःगु पापं पुन झीत...!!! (चिनाखँ)
– रिदेन महर्जन किपू–१, ह्वाकुँचा येँ खाली ततःखागु छेँ वन कंक्रीटया ततःखागु जंगलं छेँ मुनाच्वंगु थाय् थ्व गन मदुगु थनं यचूगु लकस खुशी जवंखवं स्वःसां फोहारया फोहर लँय् वंसां धूया धू जक ब्वइगु थाय् येँ धाये नं मल्वय् धुंकल आः फोहारया दुंगुर...
-
जागिर ( मिना बज्राचार्यया साहित्य च्वसू )
मिना बज्राचार्य जित मचांनिसें जागिर नयेगु तःधंगु शौख खः । छगू तःधंगु अफिसय् ज्या यानाः ध्यबा कमे यानाः मांअबु व ततापिंत प्रतिपाल यायेगु हे जिगु म्हगस । छाय्धाःसा जि छम्ह मध्यमवर्ग अझ धाये गरीब परिवारया काय्मचा । जिमि अबु गरिबीया कारणं लासाय्...
-
बाखनं पिलूम्ह मनू (नारद बज्राचार्यया बाखं)
–नारद बज्राचार्य – जि विकल । ल्हाः मिले यायेत थःगु जवल्हाः न्ह्यःने ब्वब्बं वं थःगु परिचय बिल । – तर, जिं ला छितः म्हसिके मफुत... थःगु न्ह्यःने जव ल्हाः न्ह्यब्वयाः ल्हाः मिले यायेत वःम्ह मनूयात वं लिसः बिल । गुम्ह मनू मिखा निगः जक त्वालां खनेदयेक...
-
मर्निंग वाक् ( केदार सितुया च्वसू )
केदार सितुईकथं थःत नं अपटुडेट यायेत सुथय् सुथय् मर्निंग वाक् वनेगु शुरु यानागु दु ।□ख ला थ्व सिसि जक न्हूगु जुयाः अय्लाः पुलांगु हे धयाथेंज्याःगु खँ जक खः ।न्हापायापिनि धर्मया नामय् मर्निंग वाक् वनिगु खः । सुथ न्हापां दनाः द्येके वनेगु धयाः...
-
शंखधरलिसे जि (चिनाखँ)
–ललेन्द्र शाक्य, किपू–३ शंखधर !सदियौंनिसें छन्त न्हुत्तु न्हुयाच्वंगु खं जिंइसाःतिसाः यानाः छंगु लाफः पीत्यंगु नं खं जिंगथे न्हुत्तु न्हुल छन्त, गथे लाफः पीत्यन छन्तअथेहे, जितः न्यवः न्ह्याकाः, म्हुतुइ पत्तिं चिकाःपुन्हिया जलय् खिमिलाय् कुनातःगु दु...
-
स्वांम्हाया दथुइ...!!! (चिनाखँ)
–इन्द्रमान महर्जन स्वांम्हाया दथुइ,छगू कथं मालाः च्वंनाम्ह जिजिगु भाय् ग्व, संस्कृति ग्व धकाःगुिल बांलाःगु न्हापा जूसामदया गैर पागल जुल आःला ।। भेन्टिलेसनया क्वथा प्वालंअक्सिजन मदु गनंतना च्वंनाम्ह जिमदया हालाः च्वंनाम्ह जिग्व छु धायेगु आःला ?ग्व...
-
सुभाय् (बाखं)
नारद बज्राचार्य यात्रा ! थ्व बःचाधंगु यात्रा हे खत । वःगु व वंगु हे सुनां मचायेक क्वचाःगु यात्रा । न्ह्याःगु व मन्ह्याःगु हे सुनां मसिइक दीगु यात्रा । मात्र पूर्णविराम ध्वः छध्वः सालेत वःगु यात्रा । अस्तु निगः आखः च्वयेत वःगु यात्रा । फुलिस्टप...
-
न्हूदँया सन्देश( हाईकु)
ज्ञानबहादुर महर्जन“ नेवाः“ १. ग्वंगः हाल न्हांचा बिनां सुथ जुलकर्म न्ह्याकेनु । २. फुकेमते न्हां ब्यर्थय् थःगु जीवन कीर्ति तयेनु । ३. पलाः पलाखय्सफलताया चिं दुहरेश मनय्...
-
बाखं ‘अपार्टमेन्ट’
नारद वज्राचार्य “हलो” फोनया गं सः वयेवं वं फोन ल्ह्वन । फोन गेटय् च्वंम्ह हेड गार्डं याना हःगु जुयाच्वन— शव बाहन थ्यंकः वःगु सुचं बीत । हुं..... वं ताःहाकःगु झसुकाः तल । लिसें फोन दिका बिल । फोन याये मलाःनि थ्यंकः वये धुंकल । गुलि याकनं थ्यंकः...
-
नःलि लय्पौया च्वसु धलः ने.सं. ११३६
झीसं थः मस्तय्त अमेरिका, यूरोप मखु सिंहदरबार कब्जा याकेत छ्वये माल । सरकारया दक्व निकायस थ्यंके माल । नीति निर्माण याइगु थासय् बल्लाक हा कयाः च्वने फयेके माल नारद वज्राचार्य थःगु खँ ने.सं.१०४५ स पिदंगु बुद्ध धर्म व नेपालभाषा पत्रिकानिसें ल्याः...
-
थ्वया च्वंगु सः उपन्यास ब्वना
–समान्त सात सालया क्रान्तिया पृष्ठ भूमिइ सर्वसाधारण जनता नं शिक्षित जुइ दयेमा धइगु माग कथं क्रान्ति लिपा सरकारी स्तरं धराधर स्कूल कलेज धराधर चायेका हल । स्वनिगया नेवाःतय्सं साक्षर जुइमा धइगु बुलुं थुइका हल । तत्कालिन इलया नेवाःतय्सं थः साक्षर जुइ...