साहित्य, कला व मेमेगु खँल्हाबल्हा
-
“सार्वजनिक स्कुलत राजनैतिक पूर्वाग्रहया शिकार जुयाच्वंगु दु” –गौतम महर्जन, शिक्षक
(गौतम महर्जन, किपू नगरपालिका १६ वडा नगांया बासिन्दा खः । वय्कः थ्यंमथ्यं ३० दँ न्ह्यःनिसें किपूया १७ वडाय् च्वंगु कीर्तिपुर माध्यमिक विद्यालयस शिक्षक जुयाच्वनादीगु खः । वय्कःया विषय गणित विषय खः । शिक्षक गौतम महर्जनयात उगु स्कुलय् छम्ह बांलाःम्ह...
-
“नेपालभाषाया संगीत लोप जुइ हे फइमखु ।” –रुपेश डंगोल, न्हूपुस्ताया संगीतकःमि
संगीत क्षेत्रय् गुकथं पलाः लात ? व ग्वदँ दत थुगु क्षेत्रय् पलाः तयादियागु ? मचांनिसें हे संगीत ख्यलय् नुगः क्वसाः जिगु । गनं संगीतया धुन–म्ये हायेकातःगु तायेवं हे जि अन ब्वां वनाः स्वःवनेगु व न्यंवनेगु स्वभावयाम्ह खः जि । उकिं जुइ जिं बि.सं. २०६०...
-
“थः गु अधिकार सुनिश्चित याना सम्बन्धित निकाय व सरकारय् सः थ्वयेकेत राजनीति यायेमाः”
–रिजु श्रेष्ठ, प्रिन्सिपल हलिं नेवाः इंग्लिस स्कूल, थक्वाः–येँ (रिजु श्रेष्ठ, बलम्बु खार्यां त्वाःयाम्ह, माँ रिता श्रेष्ठ व अबु जुजुकाजी श्रेष्ठया म्ह्याय् खः । वय्कलं श्री बलम्बु मा.बि, बलम्बुपाखें एसएलसी पास यानादीगु खः । रिजु श्रेष्ठं लिपा होटल...
-
“झीगु भाषा–संस्कार–तजिलजि म्वानाच्वंसां जक झीगु देय् नेपाः दइ” –एन्जिला श्रेष्ठ
(म्येहालामि एन्जिला श्रेष्ठ नेपालभाषा व खस भाय्या संगीत ख्यलय् न्हूगु नां मखु । स्वीदँ न्ह्यःनिसें हे वय्कलं संगीत ख्यलय् पलाः न्ह्याकादीगु खः । सन् १९७४ जनवरी १४ तारिखया दिं येँया महाबौद्ध असनय् जन्म जुयादीम्ह म्येहालामि एन्जिला श्रेष्ठं २०५७ सालय्...
-
“संकिपा ‘जामन गुभाजु’ छगू हाथ्यां जाःगु बाखं खः” –रवि साय्मि
(रवि साय्मि, थौंकन्हय् नेपाःया संकिपा ख्यलय् चर्चाय् वयाच्वंगु नां खः । २०२७ सालया जेठ महिनाय् मां पूर्णकुमारी व अबु धर्मनारायण मानन्धरया कोखं जन्म जुयादीम्ह रवि साय्मिं संकिपा ख्यलय् किपालुमि (क्यामेरा पर्सन–सिनेम्याटोग्राफर) या रुपय् थःगु पलाः...
-
थःथःगु लँ (केदार सितुया साहित्य च्वसू )
केदार सितुउखुन्हु स्वामी तोलारामदासया प्रवचन जूबलय् मनूत गयाय्सकं धुफ्वः दनावःगु !तयांतयेथाय् मदयेक मनूत वःबलय् ला छकः ग्वसाः ग्वःपिं नं इइपन ।मनूत लँय्लँय् थ्यंक दनाः दनाः न्यनाच्वंपिं !घौ बाघौ तक ला लँ हे थप्प जुल ।मनूतय्के धर्म अप्वयावःगु हे खः...
-
दाफा महोत्सव न्हूगु उत्साह कथं न्ह्यानाच्वंगु दुः भाइकाजी मर्हजन
नेपालमण्डल टेलिभिजनं ऐतिहासिक ज्याझ्वः कथं दाफा महोत्सव न्ह्याकाच्वंगु दु । वंगु कार्तिक १२ गतेनिसें वइगु फागुन १४ गतेतक जुइगु उगु दाफा महोत्सवय् थीथी दाफा खलःत उत्साहित जुयाः ब्वति कयाच्वंगु दु । यलया ललितपुर मलय् वाःपतिं शुक्रवाः व शनिवाः...
-
थःगु मान्यता व सिद्धान्तय् च्वनागु दुः विद्रोही कवि बुद्ध साय्मि
नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् विद्रोही कवि कथं नांजाःम्ह बुद्ध साय्मि थ्व इलय् थःगु उसाँय् स्यंगुलिं अप्वः धयाथें ई छेँय् लानाच्वंगु दु । वय्कःयात सुनानं ज्याझ्वलय् आमन्त्रण याःसां मजिमगाःगु ज्याझ्वः बाहेक मेथाय् झाये फयाच्वंगु मदु । मधुमेह, लीवरया लिसें...
-
‘जीवनय् उमेर लिसेलिसें मनू झःझं उत्कृष्ट व प्रगतिपाखे न्ह्यःने न्ह्याः वनेगु कुतः यायेमाः’
(पि.के. श्रेष्ठ, किपू नगरपालिका १७ वडा मुगल्छे त्वाःया बासिन्दा खः । थौंकन्हय् वय्कः किपू नगरपालिका २ वडा त्यांगलाफाँटय् च्वनादी । पि.के. श्रेष्ठ नेपालभाषा जक मखु खस भाय्या संकिपा ख्यलय् छम्ह च्वमि, निर्देशक, कलाकारलिसें छम्ह साहित्यकार खः । वय्कलं...
-
न्हूदँया लसताय् दच्छियंकं थीथी ज्याझ्वः यायेगु ग्वसाः दुः ११३७ न्हूदँ नायः सांसद प्रधान
(सांसद भिमसेनदास प्रधान नेपाल संवत् ११३७ न्हूदँ राष्ट्रिय समारोह समितिया नायः जुयादीगु दु । वय्कःयात ११३६ या नायः डा. महेशमान श्रेष्ठं नेपालसंवतया आन्दोलनलिसें नेवाः आन्दोलन राजनीतिक रुपं न्ह्यःने यंकेगु आज्जु तयाः प्रस्तावित यानादीगु खःसा उगु...
-
‘अस्पतालं तप्यंक बृद्धाश्रमय् वने’ –रामशेखर नकःमि
नांजाःम्ह ख्यालः च्वमि, निर्देशक कलाकार रामशेखर नकःमि छातीइ इन्फेक्शन जुयाः वंगु थ्यंमथ्यं १५ न्हु न्ह्यःनिसें येँया वीर अस्पतालय् भर्ना जुयाच्वनादीगु दु ।निवाःसिबें अप्वः आइसियुलय् च्वनाः वासः यायेधुंकाः आः वय्कःया स्वास्थ्य सामान्य खःसा थौंकन्हय्...
-
“कर्पिनिगु निंतिं सः बिइगु धइगु अःपूगु ज्या मखु । ” : उमेश मायालु
उमेश मायालु नेपाःया हास्य अभिनय क्षेत्रय् तसकं नांजाम्ह कलाकार खः । थौंकन्हे नांजापिं व चर्चितपिं आपालं हास्य कलाकातसिबें यक्वः हे न्ह्यःवंनिसें हास्य अभिनयपाखें स्वकुमिया नुगः त्याका वयाच्वंम्ह उमेश मायालुं दिप्ती गिरी, उषा पौडेल, ऋचा घिमिरे, सुमन...
-
मातृभाषां शिक्षाय् अधिकार सुनिश्चित यायेत खः – दिपक तुलाधर
संघीय गठबन्धन आन्दोलन नेवाः ऐक्यबद्धताया इनापय् मांभाय् शिक्षा–जनचेतना ¥याली पुचःया संयोजक लिसें नेवाः वस्ती नेवाः स्कूल अभियानया कजि दीपक तुलाधरं कन्हय् मंगलवाः अगष्ट ९ तारिख २२ क्वःगु विश्व आदिवासी दिवस नेवाःतय्गु पाखें बिस्कं कथं तःजिक...
-
‘खस शासनय् नेवाः संगीत खस नाप हे प्रतिस्पर्धा यानाः न्ह्यां वनेमाःगु अवस्था दु’ ः संगीतकःमि निल शाक्य
(नेपालभाषाया संगीतकःमि नील शाक्ययात छुं दिं न्ह्यः जक क्यापिटल एफएम नेवाः ज्याझ्वःपाखें ‘लाय्कू राजभाई सिरपाः’ लःल्हाःगु खः । संगीतकःमि भाजु निल शाक्यया आपालं म्येत लोकंह्वाःगु दु । सपनाश्रीं हालादीगु ‘स्वयेगु मन जुल रे...’लिसें आः थौंकन्हय् देविका...
-
‘एकल जातिया सत्ताविरुद्ध ल्वानाः न्याय व अधिकार कायेगु लँपुइ न्ह्यज्यां वनेनु’ –खँल्हाबल्हा
सिजन श्रेष्ठ नायः, हलिं नेवाः गुथि (सिजन श्रेष्ठ, थौंकन्हय् अमेरिकाया बाल्टिमोरय् च्वनाः च्वनादीगु दु । वय्कलं अमेरिकाय् ट्राभल एजेन्सी व हाण्डिक्राफ्टया व्यापार यानाच्वनादीगु दु । भाजु सिजन श्रेष्ठ आः नकतिनि जक अमेरिकाया बाल्टिमोरय् क्वचाःगु...
-
तःभुखाया इलय् फुकथं ग्वहालि यानाःगु दुः अनुपमान महर्जन
(अनुपमान महर्जन, थौंकन्हय् नेपाः झायाच्वनादीगु दु । वय्कः १२ दँ न्ह्यःनिसें अष्ट्रेलिया च्वनाः वयाच्वनादीम्ह खः । वय्कःया छेँ येँया लगं त्वाः खः । वय्कः गुथि अष्ट्रेलियाया जनरल सेक्रेटरी खः । थ्वया न्हापां वय्कलं गुथि अष्ट्रेलियाया ल्याःचाः स्वयेगु...
-
१३ औं शताव्दी उगु ईया चित्रणयात कयाः ‘अरनिको कृत श्वेतचैत्य’ च्वयागु खः सत्यमोहन जोशी
(शताव्दी पुरुष, संस्कृतिविद् डा. सत्यमोहन जोशी थ्व इलय् थःगु उसाँय्या च्यूताः कयाः थःगु हे छेँ यलया बखुँबहालय् च्वनाच्वनादीगु दु । ९७ दँया भाजु डा. जोशी अझ नं बल्लाःनि । सेखं ज्वर व छुं भच्चा दमया हुनिं वय्कः वंगु लच्छि न्ह्यःनिसें छेँय् च्वनाः आराम...
-
मीस नेवाः ज्याझ्वःयात ग्वाहालि यानादिसँः हेमा मानन्धर
(११ क्वःगु मीस नेवाः ज्याझ्वः थ्वहे वइगु फागुन ११ गते येँया प्रज्ञाभवनय् तःजिक जुइत्यंगु दु । वंगु झिदँ न्ह्यःनिसें मद्दिक्क दँय्दसं न्ह्याकाः वयाच्वंगु मीस नेवाः ज्याझ्वः नेप्लिज फेशन होमया नकिं मय्जु हिमा मानन्धरं यानाः वयाच्वंगु खः । मय्जु...
-
‘अमेरिकाय् च्वनाच्वंपिं नेवाःतसें हे नये–त्वनेगु व च्वनेगु व्यवस्था यायेमाः’
–समीर महर्जन डायमण्ड ब्यापारी, अमेरिका (समीर महर्जन, आर.बि. डायमण्ड अमेरिकाया प्रमुख डायमण्ड ब्यापारी, न्यूयोर्क नेवाः गुथिया नायः नापं जनजाति महा सघ अमेरिकाया निवर्तमान उपाध्यक्ष खः । वय्कःलिसे वय्कःया व्यक्तिगत व आः अमेरिकाय् जुइत्यंगु वर्ल्ड...
-
स्वकुमिपिं लयताःगु हे तःधंगु अवार्ड खः रामकृष्ण खड्गी, निर्देशक
(रामकृष्ण खड्गी, थौंकन्हय् नेपालभाषा संकिपा ख्यलय् अतिकं बय्बय् जुयाच्वनादीम्ह छम्ह संकिपा निर्देशक खः । वय्कलं बौद्धकालीन बांखया लिधँसाय् निगू संकिपा दयेकादीगु दु । छगू अवार्ड त्याकेत ताःलाःगु संकिपा ‘पटाचारा’ खःसा मेगु आः गुण सिनेमा हलय् क्यनेज्या...
-
‘सकल नेवाःमिपिन्त छधी छप्पं यायेगु पूण्यया ज्याय् तःधंगु योगदान बिइ फयेमाः’
–कृष्णशरण चखुं न्वकू, वर्ल्ड नेवाः अर्गनाइजेसन (कृष्णशरण चखुं, छम्ह इन्जिनियर खः । वय्कः यलया इलाछेँ, लुँहिति नुगलय् जन्म जुयादीगु खःसा थौंकन्हय् वय्कः लण्डनय् च्वनादी । मचांनिसें नेपालभाषाया विद्यार्थी जुयाः साहित्य च्वज्याय् ल्हाः न्ह्याकादीम्ह...
-
“क्यान इन्फोटेक २२ दँ न्ह्यःनिसें जुयाः वयाच्वंगु प्रदर्शनी खः”
(क्यान इन्फोटेक प्रदर्शनी थ्वहे वइगु माघ १५ गतेनिसें येँया भृकुटीमण्डपय् न्यान्हुयंकं जुइत्यंगु दु । थुगु प्रदर्शनी कम्प्युटरया लिसें मोबाइल, थुुगु बस्तुलिसे स्वाःगु थीथी कथंया हलंज्वलं प्रदर्शनी व व्यापार कथं वंगु २१ दँ न्ह्यःनिसें जुयाः वयाच्वंगु...
-
अधिवेशन यायेखंगुलिं अमेरिकाय् च्वनीपिं नेवाःपिनिगु सौभाग्य खः’ –सिजन श्रेष्ठ (खँल्हाबल्हा)
(सिजन श्रेष्ठ, १९६८ जनवरी २६ स साँखुइ जन्म जुया थौंकन्हय् अमेरिकाया बाल्टीमोर मेरिल्याण्डया नागरिक जुयाच्वनादीगु दु । वय्कः १९९४ निसें अन सिजन इन्टरप्राइजेजया प्रोप्राइटर जुयाच्वनादीगु दु । थीथी औद्योगिक व व्यावसायिक संघसंस्थाय् आवद्ध जुयादीम्ह भाजु...
-
‘नेपालमण्डल टेलिभिजन नेवाःतय्गु हे न्हाय्कं खः’ ( खँल्हाबल्हा)
(भाईकाजी महर्जन ‘नयन’, थौंकन्हय् नेपालमण्डल टेलिभिजनया म्यानेजिङ डिरेक्टर जुयाच्वनादीगु दु । वय्कः यलया सुन्धारा क्वसं च्वनादी । वय्कः छम्ह नेपालभाषा संगीत, कला–संस्कृति इत्यादी ख्यःया थपू यायेगु नितिं पलाः न्ह्यचिलाः च्वनादीम्ह छम्ह नेपालभाषाह्यःमि...
-
“नेवाः प्याखं ख्यः उद्योग व व्यापारिक ख्यः जुइगु अवस्थाय् थ्यंगु दु” (खँल्हाबल्हा सुरेन्द्र तुलाधरलिसे)
–सुरेन्द्र तुलाधर नायः, नेपालभाषा संकिपा समाजकलाकार–निर्देशक (पुस २५ गतेनिसें दच्छियंकं नेपालभाषा सकिंपा महोत्सव जुइत्यंगु दु । नेपालभाषा संकिपा समाज स्वदँ फुनाः प्यदँ क्यंगु लसताय् थुगु महोत्सव यायेत्यंगु खः । पुस २५ गतेनिसें दच्छियंकं प्रत्येक ला(...
-
‘प्रकाशक व पत्रकारपिनिगु स्वापूया नितिं मिडिया सोसाइटी’
नेपाःया पुलांम्ह पत्रकारमध्ये छम्ह पत्रकार खः – पुष्करलाल श्रेष्ठ । नेपालय् न्हापांगु मनोरञ्जनात्मक चलचित्र पत्रिका ‘कामना’पाखें पत्रकारिता ख्यलय् दुहाँ झाःम्ह पत्रकार भाजु पुष्करलाल श्रेष्ठ थौंकन्हय् नेपाःया राष्ट्रिय न्हिपौ नेपाल समाचारपत्रया...
-
खँल्हाबल्हा : ‘जिमिसं छ्वयाहयागु सामानतकं एअरपोर्टं पित मब्यू नेपाल सरकारं’
–पद्म शाक्य, सल्लाहकार, गुथि अष्ट्रेलिया (पद्म शाक्य, थौंकन्हय् गुथि अष्ट्रेलियाया सल्लाहकार जुयाच्वनादीम्ह व्यक्तित्व खः । वय्कः सन् १९८७ मार्च महिनाय् अष्ट्रेलियाय् झायादीगु खः । थ्वय्कः भाजु अष्ट्रेलियाय् न्हापांम्ह नेपालीपिंमध्ये खुम्हम्ह...
-
‘नेवाः आन्दोलनयात ज्यापु दिवसं हःपाः बिइ’
– तीर्थमान महर्जन नायः, श्री अशोक विनायक गुथि, मरुत्वाःकजि, झिंनिक्वःगु राष्ट्रिय ज्यापु दिवस थुगुसीया यःमरिपुन्ही खुन्हु राष्ट्रिय ज्यापु दिवस न्ह्याकेगु भाला कजि खलःकथं श्री अशोक विनायक गुथि, मरुत्वाःपाखें काःगु दु । थुगु खलःया नायः तीर्थमान...
-
जिगु मूल्यांकन वय्कःपिंके दुगुलिं जितः दान्यहिरा सिरपाः ब्यूगु जुइमाः
– बरिष्ठ संगीतकःमि जनकलाकार भृगुराम श्रेष्ठ (जिवंकाःछि संगीत ख्यलय् समर्पित जुयाच्वनादीम्ह बरिष्ठ जनकलाकार भृगुराम श्रेष्ठयात नेपालभाषा आकादेमिया तत्वाधानय् यलया यज्ञरत्न धाख्वाः नं नीस्वनातःगु दान्यहिरा सिरपाः कोषपाखें न्यय्द्वः तकाया थुगुसीया...
-
‘नेवाः समुदायपिन्त वास्तविक शिक्षित यायेमाःगु आवश्यक जूगु दु’ – सुरेन्द्रमान अमात्य
(सुरेन्द्रमान अमात्य, ताः इलंनिसें बेल्जियम च्वनावयाच्वनादीम्ह व्यक्तित्व खः । वय्कःया व्यवसाय व्यापार खः, वय्कः छम्ह व्यापारी खः । तर अय्सां वय्कलं नेपालभाषा व नेवाः संस्कृति संरक्षण यायेगु नितिं हलिं न्यंकंया नेवाः समुदायया नेपालभाषा व संस्कृतियात...