बिमस्टेक सम्मेलन ः जनतायात सास्ती–दुःख–नैराश्यता ! कर्फ्यू याःसा ज्यू नि !
–ललेन्द्र शाक्य–
किपूया सार्वजनिक सवारीसाधनं टन्न यात्रुपिं कुबियाः वइ, जब उगु सवारीसाधन बल्खु थ्यनी, ट्राफिक प्रहरीं बल्खुं कुलेश्वर–कालिमाति जुयाः रत्नपार्क–बसपार्क वनेगुपाखें पनाबी, सकल यात्रुपिन्त बल्खुइ क्वकयाः उगु सवारी साधनं भाडा काइ, यात्रुपिं बल्खुइ हे थःगु गन्तव्य थ्यंकेगु पलाखय् अलपत्रया भुँमरी तक्यनी ।
थ्व बिमस्टेक सम्मेलनया झ्वलय् थौं भाद्र १४ गते बिहिवाः सुथसिया ८ः३० ता इलय् जूगु नैराश्यतां जाःगु घटना खः ।
पक्का नं यात्रुपिनिगु गन्तव्य बल्खुतक ला अवश्यं मखु । दां दुपिं ट्याक्सीइ च्वनाः वनाः थःगु गन्तव्यय् थ्यंकी, दां मदुपिं थःगु गन्तव्यय् थ्यंकेत न्यासी वनेगु ला ? छु यायेगु ? धैगु मानसिक तनावय् तक्यनी । नाडीया घडी स्वइ, मोबाइल म्हिचां लिकयाः ई स्वइ, कल याइ । सकल यात्रुपिन्त पीडा, तनाब, सास्ती, दुःख अले नैराश्यता जाःगु लकस ब्वलंकाः बिइ । थ्व विमस्टेक सम्मेलनं ब्यूगु नेपाःमि जनतायात गणतान्त्रिक लोकतान्त्रिक बहुमत सरकारया ज्वःमदुगु उपहार खः । जनतां स्वीकार यायेमा–मयायेमा, बियाच्वंगु दु । जनता म्हुतुइ धौबजि फिनाः पलाः न्ह्याकाच्वंगु दु, थःगु वाक् स्वतन्त्रता, नैसर्गिक अधिकार हनन् याःसां नं नवःगु खि त्वःपुया लिबाक्क जूसां थःगु गन्तव्यय् थ्यंकाच्वंगु दु ।
बिमस्टेक सम्मेलनय् वःपिं विदेशी पाहाँपिनिगु सवारी जुइगु निघौ ई ल्यंदनि, तर निघौ न्ह्यः हे सतकय् सार्वजनिक सवारीसाधनयात थःगु रुटं थःगु गन्तव्य वसपार्क थ्यंकेगुलि बन्देज तयाबी प्रहरी–ट्राफिक प्रहरीं । विचरा प्रहरी–ट्राफिक प्रहरीया नं छु दोष धकाः, च्वय् च्वंगु निकायया आदेश खः, माने याये हे माल, थःगु जागीरया सवाल ।
वहे सार्वजनिक सवारीसाधनय् जि नं च्वनाः वयागु खः, जि नं बल्खुइ क्वाहाँ वना । छु याये छु याये जुल, अले छगः मोटरसाइकलयाके लिफ्ट फ्वना, मोटरसाइकल दिकल ।
जिं खय् भासं न्यना, “तपाई कहाँ सम्म जानुहुन्छ ?”
जिं नेवाः खँग्वः दूगु टि–शर्ट फिनातयागु खनाः मोटरसाइकल चालकं नेवाः भासं जिके न्यन, “छि गनतक वनेगु ?”
अले जिं लिसः बियाः, “अय् छि ला नेवाः हे जुयाच्वनका, जि बीर अस्पतालतक वनेगु ।”
मोटरसाइकल चालक धाल, “जि ला भद्रकालीतक वनेगु खः, ९ बजे जुइन, ९ बजे अफिसय् थ्यंके हे माःगु । रत्नपार्क चाःहिलाः च्वनकि जितः लिबाइ, छितः त्रिपुरेश्वरतक तयाबी का मज्यूला ?” धकाः न्यन ।
जिं लिसलय् ज्यू धया, वं च्वनादिसँ धकाः धाल । जि च्वना । मोटरसाइकल न्ह्यात बल्खुं कुलेश्वरपाखे । कुलेश्वर थ्यंकाः मोटरसाइकल चालकं पुनावःगु रेनकोटया ल्यूने धुसलय् स्वया, उगु रेनकोटय् ‘नेपाल प्रहरी’ धकाः च्वयातःगु जिं खना ।
अले जिं न्ह्यसः तया, “छि ला नेपाल प्रहरी जुयाच्वनका हला ?”
मोटरसाइकल चालकं लिसः बिल, “खः जि नेपाल प्रहरीइ इन्स्पेक्टर । जिगु ड्युटी भद्रकालीइ ।” धकाः धाल ।
खँ ल्हाल्हां वनाः टेकुया फोहरमैला व्यवस्थापन विभाग थ्यन, मोटरसाइकल चालक इन्स्पेक्टरं हे खँ छुना हल, “जनतायात तसकं दुःख जुल बिमस्टेक सम्मेलनया थ्व इलय् ।”
जिं खः खः धकाः धयाच्वना । हाकनं वं धाल, “सवारी जुइगु आधाघण्टा न्ह्यः जक सार्वजनिक सवारीसाधनयात पनेमाःगु खः । तर....छु याये, थुलितक ला यायेमज्यूगु खः जनतायात सरकारं ।”
टेकुया मू लँपु थ्यंकाः अन लँपुइ लाइनं पाः च्वनाच्वंपिं सुरक्षाकःमिपिन्त जितः लिफ्ट बियादीम्ह मोटरसाइकल चालक इन्स्पेक्टरं न्वःतुतुं ‘ढिला भैसक्यो अफिस पुग्न...’ धाधां त्रिपुरेश्वर थ्यन । जिं क्वहाँ वया, सुभाय् बिया जि त्रिपुरेश्वरं सहिदगेट स्वया थःगु गन्तव्यय् पलाः न्ह्याका । लँपुइ मोटरसाइकल, ट्याक्सी, कार, प्रहरी भ्यान–प्रहरी ट्रक बाहेक मेगु सार्वजनिक सवारीसाधन छुं खनेमदु ।
बिमस्टेक सम्मेलन झी नेपाःमिपिनिगु नितिं छगू स्यल्लाःगु ह्वःताः खः, गौरवया सम्मेलन खः, झी सकल नेपाःमिपिन्सं लसकुस याये हे माः, च्वछाये हे माः । तर, सम्मेलनया नामं जनतायात दुःख–सास्ती बिइगु सरकारया नियत भच्चा पाय्छि मजूगु तायेका ।
खः, विदेशी पाहाँपिन्त सुरक्षा बिइगु नेपाल सरकारया दायित्व व कर्तव्य खः, झी नेपाःमि जनतां नं उकथं सुरक्षा बिइमाःगुलि स्वीकार याये हे माः । तर जनतायात उथलपुथल यानाः, जनतायात मनू हे ल्याखय् मतःसे, देस जनताया मखु सरकारया खः धैगु भाःपिया, जनताया नुगलय् घाः यानाः ‘ओेभर फ्लो’ सुरक्षा बिइगु ज्या यात सरकारं, थ्व छगू सरकारया ‘मैं हुँ’ धैगु घमण्डया घृणित पतनवादया सोंच जक खः ।
त्रिपुरेश्वरं वीर अस्पतालपाखे न्यासि वयेगु झ्वलय् लँपुइ न्यासी वनाः थःगु गन्तव्यय् वनाच्वंपिं पुचः पुचः मनूतसें थुकथं नं धाल कि, ‘न्हापा सार्क सम्मेलन जूबलय् पंचायत ताकाय् थुलि मछि मजूथें च्वं, हला ?’
मेम्ह मनुखं धाल, ‘बरु बिमस्टेक सम्मेलन ग्वन्हु जुइगु खः, वःन्हु कर्फ्यू तयाः सम्मेलन याःसां ज्यूनिसा, जनतां ला दुःख सीमखु नि भाई, मखुला ?’
जिं इमिगु ल्यूल्यू इमिगु खँ न्यनाः वनाच्वना । हाकनं मेम्ह मनुखं धाल, ‘समृद्ध नेपाः, लोकतान्त्रिक गणतान्त्रिक प्रजातान्त्रिक नेपाः धाइ, ग्व थन समृद्धि ? ग्व लोकतन्त्र ? ग्व गणतन्त्र ? ग्व प्रजातन्त्र ?’ तःसलं आवेशय् वया ल्हाः पुत्तुपुइकाः वहे मनुखं माय्च्वंसां मेगु वइगु चुनावय् थुमित भोट बिइ हे मखु ल जा धकाः म्हिचां चुरस लिकयाः चुरस च्याकाः चुरस त्वत्वं वनाच्वन ।
अले वहे पुचःया मेम्ह मनुखं शान्त भावं धाल, ‘स्व भाईपिं, थ्व सरकारं न्यादँया दुने देय् समृद्धि मखु, देय् कंगाल याइ का, स्वयाच्वं ले ? थन देय् स्यनाच्वंगु हे आंग्सा–जनिवालापिनिगु सोंच व हैकमवादं यानाः खः । गुबलेतक इमित हाकुतिनाः छ्वयेफइमखु, नेपाः देय् खिगाः जुयावनी ।’
थ्व खँ न्यनाः फुक्कं हरररं न्हिलाः पलाः न्ह्याकाच्वन । ववं महांकाः द्यःथाय् थ्यन । मनंनिसें जय मांकाःद्यः धाधां वनाच्वना । वीर अस्पताल थ्यन, वीर अस्पतालं महाबौद्ध जुयाः थःगु गन्तव्यय् थ्यंकाः । बल्खुनिसें थःगु गन्तव्य थ्यंबलय् सुलचं (घडी) स्वयां ला छघौत्या ई ब्यूगु जुयाच्वन । धन्य बिमस्टेक । जनताया न्हिथं यानाः वयाच्वंगु ज्याया ई क्वापलाक्क नयाबिल । जनताया मनय् धिमे थाकाबिल । जनतायात सास्ती–दुःख बिइत ताःलात ।
धात्थें जनतायात दुःख बियाः याःगु बिमस्टेक सम्मेलनं नेपाःमि जनताया नितिं गुलि सुख हइगु खः ? धाइ नि दुःख धुंकाः सुख वइ धकाः । धात्थें वइला सुखः ? कि छ्यंचा छ्यंचापिन्त जक वइगु खः सुख !
लँपुइ लँजुवाःपिन्सं खँ ल्हाःथें धात्थें बिमस्टेक सम्मेलन ज्वःछि कर्फ्यू धकाः घोषणा याःगु जूसा झी सकल जनपिं थःगु छेँय् च्वनाः आनन्द कायेखनीगु खः । अले सवारीइ वइपिं पाहाँपिं नं शान्त वातावरणय् चाःहिली खनीगु खः । सरकारं थनथाय् ध्यान मब्यूगु खनेदत ।
धात्थें पवित्र कसाः दाई नं थःगु फेसबुक वालय् च्वयादी थें ‘बिमस्टेक मखु थ्व बाइमिस्टेक’ हे खः कि छु थ्व । सरकारया नितिं बिमस्टेक हे खइ, सरकारया व्यवहारं जनतां धायेमालाच्वंगु दु कि थ्व बाइमिस्टेक हे खः ।
यदि कन्हय् जिं थ्व देय्या प्रधानमन्त्री जुल धाःसा थुज्वःगु सम्मेलन–सवारीया इलय् जनतायात आनन्द जुइक कर्फ्यू यानाः पाहाँपिन्त न्ह्याइपुक्क चाःहिकेगु प्रतिबद्धता प्वंके आः हे । लुमंकादिसँ जिगु प्रतिबद्धता सकलसिन, कन्हय् जि चुनाव त्याकाः प्रधानमन्त्री जुल धाःसा थ्वहे प्रतिबद्धता जिगु न्हापनय् कुलादिसँ न्हि ला । सुभाय् ।