पद्मरत्न तुलाधरया नुगलय् स्वचाना च्वंगु फिल्मया खँ (पद्मरत्नलिसे खँल्हाबल्हा)
(वि.सं.२०६९ पुष २८ गते अन्नपूर्ण पोष्टय् पत्रकार मनोज श्रेष्ठं कयादीगु व फिल्मया विषययात कया पिदंगु आदिवासी जनजाति आन्दोलनया न्ह्यलुवाः लिसें मानवअधिकार आन्दोलनया वरिष्ठ अभियन्ता, नांजाःम्ह साहित्यकार, ख्यालि च्वमि, पत्रकार अले नेपालसंवत आन्दोलनया नं न्ह्यलुवाः पद्मरत्न तुलाधरया अन्तर्वातायात वय्कःया ज्याथः जंक्वया लसताय् तःजिक जुइत्यंगु नागरिक अभिनन्दनया झ्वलय् नेपालभाषां हिला थन पिथनागु जुल । –सं.)
छम्ह सामान्य मनूयात मनोरन्जनया आवश्यकता गुलि दु थें च्वं छिं स्वयेबले ?
छम्ह मनूया जीवनय् मनोरन्जन धइगु मदयेकं मगाःगु खँ खः । जि छुं नं राजनैतिक पार्टीया दुजः मखुसां जिं माक्र्सवाद ब्वनाः तयागु दु । अले जि छम्ह वाम विचारया समर्थक नं खः । माक्र्सवाद व वाम विचारय् नं मनोरन्जनयात महत्वपूर्ण थाय् बियातःगु दु । अथे जूगुलिं छम्ह मनुखँ थःगु ज्याया नापनापं मनोरन्जनय् नं ध्यान बीमाः ।
मनोरन्जनया निंतिं छिं न्हापा न्हापा विशेष यानाः छु यानादीगु याना ले ? छक्वः धाये छिं ला थें ?
मचाबलेला फुटबल नं म्हिते नं । अले त्वाःत्वालय् क्यनेहइगु फिल्म नं स्वये नं । दबू प्याखँ नं स्वये नं । दुर्गालालदाई नं च्वयादीगु आपालं प्याखँ स्वया । प्याखनय् नुगः क्वसाःगुलिं याना सतकय्, चुकय्, गल्लीइ क्यनेहइगु प्याखँत व प्रोजेक्टर हया क्यनेहइगु डकुमेण्ट्री व फिल्म स्वये नं ।
मनोरन्जनया निंतिं कासा व फिल्म मध्ये छगू ल्ययेमाल धाःसा छु ल्ययादी ले ?
नितां न्ह्याइपुस्से च्वंगु खँ खः । तर ल्यये हे माल धाःसा फिल्म ल्यये । छाय्धाःसा फिल्म स्वयेबले अप्वः आनन्द वः ।
दकले न्हापां स्वयागु फिल्मया लुमन्तिबारे छुं कनादीला थे ?
शायद जिं, जि न्यागू क्लासय् ब्वना च्वनाबले दकले न्हापांगु फिल्म स्वयागु थें च्वं । बांलाक्क लुमं मजू । उगु इलय् छसुका दामं फिल्म स्वयेदु । तर उलि ध्येबा मुनेत नं थाकु । बल्लबल्ल मुंकेगु अले फिल्म स्वयेगु । गब्लें गब्लें ला फस् क्लासया दक्वं टिकट बुक याना परिवार हे फिल्म स्वःवनेबले टिकट बुक यायेगु जिं यानाबीगु अले थुकें दां लबः नयेगु नं याना । थथे वःगु लबःया दांमं लिपा मेमेगु फिल्म स्वयेत गाः जितः ।
स्कुलं बिस्युं वनाः फिल्म स्वः झाये नं ला थें ? अले आपा याना फिल्म सुलिसे स्व झाया दिया ले ?
नं यक्वः हे नं । विशेष याना पासापिंलिसे हे फिल्म स्वःवनेगु खः । याकःबाकः नं वना । जिगु ला ब्याहा नं मचाबले हे जूगुलिं जिमि तिरीमय्जु नं जितः पासा बराबर का । अले छेँय् सुनां मसिक कला ज्वना नं फिल्म स्वःवने नं ।
न्हापा जिमि असनय् पसः छगू नं दु । अन हे पसलय् च्वनाच्वनागु इलय् आशा पारेख धाःम्ह हिरोइन व हिरालाल धाःम्ह कलाकार नं नापलानागु दु । भारतय् वनाबले अमिताभ बच्चन नं नापलानागु दु ।
ल्याय्म्ह बले थथे फिल्म स्वयेबले थः नं फिल्मया हिरो जुइमास्ते मवःला छितः ?
मवः गब्लें मवः । शायद जिं मचाबले निसें हे फिल्म धइगु किचः जक खः धका वाःचायेकागुलिं खःला मस्यु फिल्मया हिरो जुइगु ला गब्लें मति मवः ।
अप्वः याना गन वना फिल्म स्वयादीगु ले ?
वि.सं.२००६ सालय् हे न्हूसतकय् जनसेवा हल खोले जुल । जिगु छेँय् असनय् जूगुलिं जनसेवा हलय् हे दकले न्हापांगु फिल्म स्वल जुइमा जिं, तर जितः बांलाक्क लुमं मजु । उगु इलय् थँबही जःखः मुनलाइट धाःगु हल दु । प्रभा धाःगु हल दु । थौंकन्हे चेम्बरया भवन दुथाय् न्हापा श्री हल दु । थुपिं फुक्कं हलय् फिल्म स्वये नं । तर विशेष याना मुनलाइटय् यक्वः फिल्म स्वयेगु का जिं । अन प्रोजेक्टर चले याइम्ह जिं म्हस्युम्ह छम्ह मनू दु, उकिं प्रोजेक्टर रुमय् च्वना दनादना हे फिल्म स्वयेगु का जिं । विश्वज्योति हलय् न्हापा अंग्रेजी फिल्म यक्वः हे क्यनिगुलिं विश्वज्योतिइ नं फिल्म स्वये नं ।
उगु ईया कलाकारतयेगु नां लुमंला छितः ?
देवआनन्द, राजकपुर, शम्मीकपुर, दारा सिंह, कामीनी कौशल, सुरैया, बैजयन्ती माला हे ला खः नि आपा फिल्म म्हितिपिं । राजकपुरया संगम व मेरा नाम जोकर अले देवआनन्दया गाइड, दिलिप कुमारया देवदास व लीडर, शम्मीकपुरया जंगली व प्रोफेसर धइगु उगु जमानाया नांजाःगु फिल्मत खः ।
नेपाली फिल्म नं स्वया दियाला थें ?
स्वया भचाभचा स्वया । आमा स्वया । कुसुमे रुमाल स्वया । राजमति स्वया ।
हलय् वना स्वया दियागु दकले लिपांगु फिल्म...
दबंग
सुलिसे स्वया दियागु ले ?
म्ह्याय् नाप ।
नेपाली फिल्मया कलाकारत गुलि म्हस्यु ले ?
म्हस्यूपिं यक्वः हे दु । मदनकृष्ण श्रेष्ठ व हरिवंश आचार्य ला धाये हे म्वाल । अले शिव श्रेष्ठ, भुवन के.सी. करिश्मा मानन्धर, मेलिना मानन्धर, गौरी मल्ल, दीपकराज गिरी, दीपाश्री निरौला व नीर शाहथे ज्याःपिं कलाकारपिं म्हस्यु ।
खः, नाटक नं च्वया । कविता नं च्वया । ख्यालः गुलि च्वया गुलि का । जिं च्वये सया च्वयागु मखु । च्वये माला जक च्वयागु खः । व छु धाःसां जिं स्वयात म्हाः धायेमफु । सुनां छु च्वया ब्यु धका धाल जिं वहे च्वया बीगु का । आः सुं वया फिल्म च्वयाब्यु धका धाः वःसां व नं च्वया बी ।
विदेशय् झायादीबले नं अन छुं फिल्म स्वयादिया ला ?
स्वया । विदेशय् वनेबले थःगु ज्या क्वचायेके धुंकाः स्वयेगु धइगु हे फिल्म खः कि थियटर । जापानय् वनाबले अन छगू तसकं हे बांलागु अंग्रेजी फिल्म स्वयागु खः । नां धाःसा ल्वःमन । डेनमार्कया सतकय् ला जिं छगू पोर्न फिल्मतक नं स्वयागु दु । थ्व खँ जिं आःतक सुयातं मकनानि ।
छिं थःगु जीवनय् दकले न्हापां नापलानाः दियाम्ह कलाकार सु खः ?
शिवशंकर दाइ । खय्तला वय्क आमा फिल्मया हिरो खः, अयसां जिं वय्कःयात हिरोया रुपय् नापलानागु मखु । छम्ह संगीतकःमिया रुपय् नापलानागु खः । वय्कया संगीतय् जिं नं म्ये हाले नं । न्हापा जिमि असनय् पसः छगू नं दु । अन हे पसलय् च्वनाच्वनागु इलय् आशा पारेख धाःम्ह हिरोइन व हिरालाल धाःम्ह कलाकार नं नापलानागु दु । भारतय् वनाबले अमिताभ बच्चन नं नापलानागु दु ।
फिल्म नं छगू अभिव्यक्तिया माध्यम कथं कयातःगु दु, छिं थ्व खँयात गुकथं कयादिया ?
फिल्म धइगु वास्तवय् हे मेमेगु लिखित अभिव्यक्तिसिबें सशक्त माध्यम खः, अभिव्यक्तिया । थुकें मनुयात मनोरन्जन बीगु जक मखसे राजनैतिक रुपं नं चेतनशील यायेफइ ।
नेपाःया फिल्म ख्यःबारे छितः गुलि जानकारी दुथें ?
पत्रपत्रिका व टेलिभिजन नियमित स्वयेगु बानी दूगुलिं याना थ्व ख्यःयाबारे नं जानकारी काये खनाच्वंगु दु । न्हापासिबें यक्वः हे प्रगति जुयाच्वंगु दु थें च्वं जिं स्वयेबले । तर हिन्दी व अंग्रेजी फिल्मति धाःसा ग्यने मफुनि थें च्वं ।
न्हापा यक्वः हे ख्यालः च्वयादिल, नाटक नं च्वयादिल, आः फिल्म नं च्वयेथें मच्वंला ?
खः, नाटक नं च्वया । कविता नं च्वया । ख्यालः गुलि च्वया गुलि का । जिं च्वये सया च्वयागु मखु । च्वये माला जक च्वयागु खः । व छु धाःसां जिं स्वयात म्हाः धायेमफु । सुनां छु च्वया ब्यु धका धाल जिं वहे च्वया बीगु का । आः सुं वया फिल्म च्वयाब्यु धका धाः वःसां व नं च्वया बी ।
भाय् हिउम्ह ः विजयरत्न असंबरे