पाहांचःह्रे धकाः चैत्र कृष्ण चतुर्दशी कुन्हु हनीगु नखः खः । थ्व नखःकुन्हु मेमेगु नखःचखःबलय्थें सुचि नियम यायेथें थ्व नखः हनेत नं बँ थिलाः, म्वःमि ल्हुयाः सुचि नियम यायेमाः । थ्व नखःकुन्हु विशेष यानाः त्वाःत्वालय्, थाय् थासय् च्वंगु वा फोहरगु थासय् तःलय् दुम्ह लुकुमाःद्यःयात पूजा यानाः हनीगु नखः खः । थ्व नखःया प्यन्हु न्ह्यः मिजं मचातय्सं साःगाः वा चां त्वपुया तःगु लुकुमाःद्यःयात म्हुयाः लुकुमाःगाः सुचुपिचु यायेगु याइ । प्यन्हु लिपा अर्थात् चैत्र कृष्ण चतुर्दशीकुन्हु लुकुमाः गालय् बँ थिलाः नीसी यायेगु याइ । लुकुमाःद्यःया गाः सुनां म्हुल वंहे लुकुमाः गालय् बँ इलेगु ज्या याइ । थथे गाः खनाः सुनां सफा यायेगु याइ वहे मिजंमचा पाहांचःह्रेया लुकुमाःद्यःया पाःलाः जुइ ।

लुकुमाःद्यः सुला च्वंम्ह द्यः जूगुलिं थ्व द्यःयात बहनी सन्ध्याकाः ईनिसें त्वाः जःछिया मनूतय्सं छेँय् छेँय् भ्वय् ज्वरे यानाः भ्वय् छानाः पूजा याःवयेगु याइ । पाहांचःह्रे बलय् मेमेपिं द्यःपिन्त सुुथय् पूजा यायेगु याःसा लुकुमाःद्यःयात बहनी सन्ध्याकाल निसें पूजा यायेगु याइ । पाहांचःह्रेकुन्हु लुकुमाःद्यःया नापनापं थाय् थासय् च्वंगु पीठ वा अजिमापिन्त पूजा यायेगुया नापनापं गणेद्यः, कुमार, कुमारी नं पूजा यायेगु याइ । थ्व दिनय् न्ह्याम्ह हे द्यःद्यःपिन्त पूजा धयागु याःसां नं विशेष पूजा लुकुमाःद्यःयात हे खः ।

लुकुमाःद्यः पूजा याइबलय् विशेष यानाः मेमेबलय्थें पूजा सामान जूसां लुकुमाःद्यःयात पूजा याइबलय् लुँबुँ वहःबुँ स्वां तयाः पूजा यायेगु चलन दु । लुँबुँ धकाः तुकंमाया बुँ ह्वयाच्वंगु जूसा वहःबुँ धकाः लैंमाया बुँ तइ । लुँुबुँयात लुँ व वहःबुँयात वहःया प्रतीक धकाः धाइपिं नं दु । लुकुमाःद्यः पूजा याये धुंकाः अन द्यःया थाय् च्याकातःगु मत वा द्यः पूजा यानाः मतः ब्यूगु इतालय् चम्चा वा माताःचाय् अजः फयाः छेँजःछि सकसियां धुंया मिखा कांकां जिगु मिखा तेलाक धकाः सिन्हः तिनाः अजः उलेगु नं परम्परा दु । छखे अजः उलाः थःगु मिखा तेलाकेगु जूसा मेख लुकुमाःद्यःया थाय् अजः फयाः अजः उल धाःसा भूतप्रेत, पिशाचतय्सं थी फैमखु अमिगु डरं मुक्त जुइ धयागु धापू दु ।

लुकुमाःद्यः पूजा यानाः द्यःयात छाइगु भ्वय् विशेष यानाः वाँगु लाभामा, अय्लाः, थ्वँ तयाः भ्वय् छाइगु जक मखु लुकुमाःद्यःयात छाःथें छेँय् सकसिया वांगु लाभा नं तयाः भ्वय् नयेमाःगु चलन दु । थ्व नखःया विशेष नसा धयागु लाभा जूगुलिं पाहांचःह्रेयात लाभा नखः धकाः नं धायेगु याः ।

न्ह्याग्गु हे धाःसा नेवाःतय्सं हनाः वयाच्वंगु नखःचखः मध्यय् थ्व छगू नं खः । थ्वबलय् विशेष यानाः फोहर थाय् वा चायातःलय् सुलाच्वंम्ह महाद्यःया पूजा याना न्ह्याकीगु नखः खः ।

महायानी बौद्धतय् थ्व नखःकुन्हु लुकुमाःद्यः पूजा याः वने न्ह्यः थःगु छेँ न्यागः स्वना तान्त्रिक पूजा यायेगु चलन दु । पूजा यानाच्वंगु ई दुने हे लुकुमाःद्यःयात पूजा याकेछ्वयेगु नं चलन दु । थथे पूजा याये सिधल धायेवं छसिकथं झ्वः छुनाः विशेष यानाः वाउँगु लाभा तयाः भ्वय् नयेगु चलन दु । थ्व नखः मोहनी नखः धुंकाःया तःजिगु नखः खः । थ्व नखःबलय् मोहनी नखःबलय्थें न्हूगु वसः पुनाः द्यःयाथाय् देके वनेगु, थःथितिपिन्थाय् नखत्या वनेगु नं याइ । थ्व नखःबलय् नं मोहनी नखःथें म्ह्याय्मचा, भिनामचा, जिचाभाजुपिं नापनापं पासापिं नं नखत्या सःतेगु चलन दु । थ्व नखःबलय् पासापिन्त नं नखत्या सःतेगु याइगुलिं पासाचःह्रे धकाः नं धायेगु याः । थ्व नखःन्ह्बलय् पाहां सःता नकेगु याइगु जूगुलिं पाहांचःह्रे धकाः धाल धाइपिं नं दु ।

न्ह्याग्गु हे धाःसा नेवाःतय्सं हनाः वयाच्वंगु नखःचखः मध्यय् थ्व छगू नं खः । थ्वबलय् विशेष यानाः फोहर थाय् वा चायातःलय् सुलाच्वंम्ह महाद्यःया पूजा याना न्ह्याकीगु नखः खः । महाद्यः वैदिक काल स्वयां न्हापांनिसेंयाम्ह द्यः खः, हिन्दु व बौद्धमार्गी निखलं नं मानेयाइम्ह द्यः खः । विशेष यानाः महायानी बौद्धमार्गीतय् दुने महाःद्यःया बिस्कंगु थाय् दु । छगू दसुया रुपय् महायान पुरोहितपिनि देखा कायेगु झ्वलय् देखाया सुचि नियम मयासें द्यांलाना च्वने माःथाय् द्यांलाये मफया देखा कयाः पूजा यानाच्वंगु वसतं हे पिहां वःम्ह व्यक्ति चिकुलां महाद्यःयात भेषय् जाकि फ्वं वइम्ह व्यक्ति धायेगु याः । उकिं महाद्यःयात नेवाःतय् दुने निगुलिं धर्मावलम्बीपिन्सं माने याइगु खः । नासःद्यःयात नाट्यश्वर नं धाइ वहे नं महाद्यः धकाः सकसिनं स्यू ।