–ललेन्द्र शाक्य

वंगु दँया पर्यटन दिवसया झ्वलय् किपुली किपू नगरपालिकां नं तःजिक पर्यटन दिवस न्यायेकूगु खः । किपूया १ वडा लायकू त्वालय् ऐतिहासिक पर्यटन दिवस सभा नं जूगु खः । किपूया नगां–पांगाय् नं तःजिक हे पर्यटन दिवस झःझः धायेक न्यायेकाः उगु पर्यटन दिवसयात बिदाई याःगु खः ।

पर्यटन दिवसया हे झ्वलय् किपूया ३ वडा खासीबजारय् च्वंगु ताःहाकःगु दथु पुखुली किपू नगरपालिका व किपू नगरपालिका ३ वडाया कुतलय् पोखराया फेवातालनिसें छगः नाचा (डुंगा) हयाः डुंगा यात्रा याकेगु ज्याझ्वः न्ह्याकूगु खः ।

उगु इलय् पर्यटन दिवसया दिं तःजिक हे उगु पुखुली डुंगा उलेज्या ज्याझ्वः जूगु खः । किपू नगरपालिकाया मेयर रमेश महर्जन, उपमेयर सरस्वती खड्का रिजालया लिसेलिसें उगु ईया प्रदेश ३ या भौतिक निर्माण व पूर्वाधार विकासमन्त्री केशव स्थापितपिन्सं अतिकं हर्षित जुयाः रिबन चानाः डुंगा यात्राया उलेज्या याःगु खः । उगु इलय् धाःगु नं खः कि आः किपुली थुगु डुंगापाखें आन्तरिक व वाह्य पर्यटकपिन्त डुंगा यात्रा याकाः मनोरञ्जन बियाः आर्थिक लाभ यायेगु जुइ धकाः । तर अःखः जुल, डुंगा चले जुल पर्यटन दिवसया दिंनिसें थ्यंमथ्यं लच्छितक, अनं लिपा डुंगा उगु पुखुली अलपत्रय् लात । आः थौंकन्हय् उगु डुंगा बेवारिस अवस्थाय् लानाच्वंगु दु पुखूया छगू ध्याकुंचाय् । पर्यटन दँ न्यायेकल–सिधल, कन्हय् कुन्हुनिसें ल्वःमन बस् । गथेकि नेपाःया मौलिक संवत् नेपाल संवतया न्हूदँ न्यायेकेथें, न्हूदँया दिं सः सुक्क नेपाल संवत् राष्ट्रिय संवत धकाः हाली, कन्हय् कुन्हु थौंया तिथि छु धाःसा मस्यू धकाः फःहिली माःगु अवस्था ब्वलनीगुथें पर्यटन दिवसया लसताय् पोखराया फेवातालं निसें हःगु डुंगाया अवस्था नं अथेहे जुयाच्वंगु दु, सुनानं च्यूताः तःगु मदु व डुंयाया अवस्थायात कयाः । सुना नं दया माया प्वंकूगु मदुगु व डुंगाया अवस्था बेवारिश जूगुयात कयाः । गुलि स्वार्थी समाज, गुलि स्वार्थी थौंकन्हय्या मूनत, गुलि स्वार्थी अहो ! स्थानीय प्रशासन, पोखरांनिसें अझ फेवातालनिसें पर्यटन दिवसया लसताय् लाकाः छम्ह पाहाँ, छम्ह पर्यटक जुयाः गुलिं लय् तातां किपू नगरया ऐतिहासिक पुखुली पर्यटकपिनिगु सेवा याये धकाः वःम्ह डुंगा...विचरा...। खाडी मुलुकय् दां कमेयाये धकाः वंपिं नेपाःमित अलपत्रय् लाःथें, इराकय् नेपाःमिपिनिगु गःक्यूथें...पोखराया डुंगाया अवस्थाय् ऐतिहासिक वीरतां जाःगु नगरी किपुली !

किपुली प्रहरी प्रशासन दु, तर सुयागु नं सुरक्षा बिइमफयाच्वंगु मदु धैगु दसू थ्व हे डुंगाया बेवारिशतां छर्लङ्ग क्यनाच्वंगु दु । प्रहरी प्रशासन धैगु ला जनतां सरकारयात पुलातःगु दां दुरुपयोग यानाः सरकार कंगाल यायेगु ज्या जक यानाच्वंगु दु धैगु दसू क्यनाच्वंगु दु । प्रहरी प्रशासन स्वयं थः हे असुरक्षा जुयाच्वंगु दु धैगु चिं न्ह्यब्वयाच्वंगु दु । छाय् धाःसा प्रहरी प्रशासन ज्याकुथिया थःगु हे क्यबया पुखुली उगु डुंगा बेवारिश अवस्थाय् लानाच्वंगु दु, तर प्रहरी प्रशासनं उद्धार यायेफयाच्वंगु मदु । प्रहरीया ज्या छु, सुरक्षा, उद्धार...इत्यादी बगेरा बगेरा खःनि । तर वंगु दँया पर्यटन दिवसया दिं पर्यटकया रुपं किपू थ्यंकूम्ह डुंगा बेवारिश अवस्थाय् लानाच्वंगु खँसां नं मखं पहः यानाच्वंगु समाज, प्रहरी प्रशासन व स्थानीय सरकारं भिजिट नेपाल २०२० या किपू दुहाँ वइपिं पर्यटकपिन्त सुरक्षाया प्रत्याभूति बिइ धैगु छु ग्यारेन्टी दुला ? भिजिट नेपालया लसताय् किपू दुहाँ वइपिं पर्यटकपिन्त किपूया समाज, प्रहरी प्रशासन व स्थानीय सरकारं वास्ता याइ ला ? गनं पोखराया फेवातालनिसें पर्यटक जुयाः वःम्ह डुंगाया अवस्थाथें भिजिट नेपाल २०२० या पर्यटकपिन्त अलपत्रय् लाकाः बेवारिश अवस्थाय् थ्यंकीगु जकं मखुला ? तर थ्व अवस्था मवयेमाः, किपूया आराध्यदेव आःजु बाघभैरवयाके बिन्ती याये ! थुज्वःगु अवस्था वइगु स्थितियात जय बाघभैरव...हाकुतिनाः वांछ्वया ब्यू धकाः । किपूया सचेत नागरिकपिन्सं ला धाःगु दु, दकले न्हापां पर्यटन दिवसया इलय् लखं लख दां फुकाः किपू थ्यंकूम्ह थौंकन्हय् वेवारिश अवस्थाय् लुकुबिनाच्वंम्ह डुंगाया उद्धार नि यायेमाः, अले तिनि पर्यटकपिं ढुक्क जुयाः किपू नगर प्रवेश याइ  । अले तिनि पर्यटन दिवस व भिजिट नेपाल २०२० या औचित्य व महत्व जनमानसं खनी । यदि थुलि नं यायेमफूगु खःसा मिखां मखंम्ह कां व स्थानीय सरकारलिसें प्रहरी प्रशासन व समाज छु पातलेसा ? अझ धायेगु खःसा बेवारिशपिनिगु उद्धार यायेगु ज्याय् मिखा दयां नं मखं पहः याइपिं महा अपराधी हे खः धकाः धाइ, समाज, प्रहरी प्रशासन व स्थानीय सरकार ला अथे मखु । अथे मखुसां छाय् थथे ले ?

पोखराया फेवातालं वःम्ह पर्यटक डुंगा अलपत्र जुयाः बेवारिश अवस्थाय् लानाच्वंगु पुखूया वडा ३ या जननिर्वाचित वडाध्यक्ष राजेन्द्र महर्जनं डुंगा अलपत्र व बेवारिश अवस्थाय् लानाच्वंगु मखुसे चले जक मजुगु जानकारी बिसें डुंगाया बास्तविक अवस्थायात कयाः धयादी, “वंगु दँया पर्यटन दिवसया दिंनिसें पोखरां हयागु खः डुंगा । वडां न्हियांन्हिथं उगु डुंगा चलेयानाः निरन्तर रुपं आन्तरिक व वाह्य पर्यटकपिन्त मनोरञ्जन बियाः आर्थिक लाभ यायेगु आज्जु तयागु खः । डुंगा चालकया रुपं छम्ह मनूयात भाला बियागु नं खः, तर डुंगा चालकयात तलब हे बिइमफुगु अवस्था ब्वलंगुलिं डुंगा यात्रा दिकेमाःगु खः । आः उगु पुखू लिक्क च्वंगु मेगु पुखू नं निर्माण जुयाच्वंगु दु, अन उगु डुंगा चलेयायेगु ज्याखँ जुयाच्वंगु दु ।

खयतला दथु पुखुली लः मगाःगु व चीजाः जूगुलिं नं डुंगा चलेयायेत थाकूगु खः । उकिं मेगु पुखुली चलेयायेगु योजना जुयाच्वंगु खः ।”

अथेहे, वंगु दँया पर्यटन दिवसया लसताय् किपूया ३ वडा खासीबजाःया दथुइ च्वंगु पुखुली डुंगा यात्रा याकेगु आज्जुं पोखराया फेवातालनिसें डुंगा हयेगुलि सक्रिय रुपं पलाः न्ह्याकादीम्ह किपूया ३ वडाया वडा दुजः ज्ञानप्रसाद महर्जनं डुंगाया विषयस धयादी, “हयागु ला जिमिसं हे हयागु खः पोखराया फेवातालनिसें डुंगा । छाय् चलेमजुल धैगु खँ वडां हे स्यू, जिं मसिल ।” वडा दुजः महर्जनं डुंगा अथें लखय् लानाच्वंगु दु, आः डुंगा मस्यनी ला ? धैगु न्ह्यसलय् धयादी, “खय्तला, जिमिसं फेवाताल वनाः डुंगा काःवनाबलय् फुक्क डुंगायात लखय् हे दुबिनातःगु खः । लखय् मतलकि झन डुंगा स्यनी धकाः फेवातालया डुंगालिसे सम्बन्धित मनूतसें जिमित धाःगु खः । उकिं जिमिसं हयागु डुंगा नं आः लखय् हे दु, स्यनीमखु । वडां याकनं हे भ्रमण वर्षया नितिं दिनाच्वंगु डुंगा यात्रा हाकनं न्ह्याकीगु जुइ ।”

समग्रलय् धायेगु खःसा आः भ्रमण वर्ष २०२० न्ह्यायेधुंकूगु दु । लिसें भिजिट नेपाल २०२० या लसताय् वइगु बैशाख १६ गतेनिसें २० गतेतक न्यान्हुयंकं कीर्तिपुर नगर महोत्सवया ग्वसाः कीर्तिपुर नगरपालिकां ग्वःगु दु । यदि पर्यटन दिवसया डुंगाया अवस्थाथें कीर्तिपुर नगर महोत्सवया स्थिति जुइगु खःसा महोत्सव जक यानाः छुं औचित्य दइमखु धकाः किपूया स्थानीय सचेत नागरिकपिन्सं धाःगु दु । बजेट जक फुकेगु, दूगु हलंज्वलं व उपलब्धीयात बेवास्ता यायेगु खःसा महोत्सव यायेगु व मयायेगुलिं छुं पाइमखु, बरु महोत्सवय् लगानी जुइगु दां विकास निर्माणय् छ्यःसा पायछि जुइ धकाः सचेत नागरिकपिन्सं धाःगु दु ।

थुगु पक्षय् स्थानीय सरकार किपू नगरपालिकालिसें प्रहरी प्रशासन व किपूया सकल समाजं दुग्यंक वाःचायेकाः न्ह्यचिलेमाःगु आःया आवश्यकता खः ।