नर्मदेश्वर प्रधान

‘थः हे बोक्सी थः हे धामी’ । लोमानसिंह कार्कीया प्रकरणं थौं थ्व उक्तिया स्मरण याकाच्वनी । अख्तियार प्रमुख लोकमानयात महाभियोग लगे यायेगु पहल न्ह्याकी । थ्व खँय् प्रमुख दलतय् आम सहमतिया निंतिं कसरत न्ह्याइ । लोकमान प्रजातन्त्र, गणतन्त्र लिपायाम्ह न्हूम्ह मनू मखु । जुजुया एकतन्त्री शासनया छम्ह शक्तिशाली मनू । जनविद्रोह दबे यायेत सक्रिय व्यक्तित्व । गणतन्त्र वइ । रायमाझी आयोगं लोकमानसिंहयात दोषी खंकी । भविष्यय् गुगुं पदया निंतिं अयोग्य ठहर याइ । तर आश्चर्य ! गणतन्त्र लिपा देशया राजनेतातसें छधी जुयाः छम्ह दोषी लोकमानयात अख्तियारया प्रमुख याइ । गणतन्त्रया आन्दोलनया दमनकारी व्यक्तियात गणतन्त्र शासन व्यवस्थाया उच्च पदय् फ्यतुकी । यक्व मनूतसें विरोध याइ । असन्तोष व्यक्त याइ । तर विशिष्ट नेतातसें ताःछु याइमखु । लोकमानसिंह कार्की उपयुक्त व्यक्ति खः । लायक । नेतात दृढ जुइ । लोकमान हःगु खँय् अनेक हल्ला जुइ । देशया विशेष नेतातय् नियतयात कयाः व्यापक शंका–आशंका जुइ । कालबिलया सम्झौता दु । चर्चा व्यापक जुइ । गुलिस्यां विदेशीतय् दबाबं लोकमान अख्तियारया प्रमुख जूगु खः । नेतातसें विदेशी शक्तिया इशाराय् लोकमानयात अख्तियारया सिंहासनय् गयेकूगु खः । देशया नेतात निरीह । तर जनता अवाक् ! छु जुल ? जनताया निंतिं व गजबगु जुल । गणतन्त्र वये न्ह्यः जुजु ज्ञानेन्द्रया जवः ल्हाः लोकमान गणतन्त्र वयेधुंकाः नेतातय् मिखाया नानी गय् जुल ? छु रहस्य थ्व !? तर स्वंगू करोड जनताया प्रतीक प्रतिनिधिपिं विशेष नेतातय् निर्णययात शंका यायेगु आँट सुनां यायेफइ । असम्भव ! थौं स्वंगू प्रमुख दलया नेतात नेपाःया राजनीतिक वृत्तय् ब्रह्मा, विष्णु, महेश्वर जुइ । वयकःपिंसं सृजना नं यायेफु, पालन नं यायेफु, संहार नं यायेफु । वयकःपिनि सनकया खँ खः । सुयात गुबले छु यायेगु वयकःपिनि लहडया खँ जुइ । वयकः विशेष नेतातपिंसं न्ह्याथे नं यायेफु । न्ह्यागु नं धायेफु । धायेज्यू ।

स्वइदिसँ रे ! भारतया राष्ट्रपति नेपाल  वइगु जुल । वइगु न्हि बिदा घोषणा याइ । बिदा ब्यूगुयात कयाः प्यखेरं आलोचना जुइ । विरोध वइ । आलोचना न्यनी । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डं धाइ, ‘बिदा जिं बियागु मखु, जि थुकिइ जवाफदेही मखु । राष्ट्रपतिं ब्यूगु बिदा खः थ्व ।’ देशया प्रधानमन्त्री । देश हाँके यायेगु जिम्मा कयाच्वंम्ह व्यक्ति । थथे वइतं थ्वइतं क्यनाः ‘जिं बिदा बियागु मखु’ धकाः थः शुद्ध जुइत स्वयेगु नैतिकता खः ला ? थौं नेपालय् नेतातसें न्ह्याग्गु धाःसां ज्यू । उकिं वयकःया लिसःयात अत्यन्त नैतिक हे खंकेमाली । बाध्य जुइ । थुज्वःगु विरोधाभास हरेक नेतातपाखें पिहां वयाच्वनी । कयता ब्यंगु चाइमखु । अयनं फूर्ति साथ न्ह्याग्गु नं ल्ह्वयाच्वनी । छम्ह वरिष्ठ नेतां धाइ, ‘जोगीतय् भरय् राजतन्त्र वयेफइमखु ।’ खः राजतन्त्र वयेफइमखु । तर के.पी. ओलीजुया मन्त्रिमण्डलया शानदार मन्त्री कमल थापा भोगी राजतन्त्रवादी । हिन्दूराज्य व राजतन्त्रया म्हगस खंकाच्वंम्ह व मन्त्रिमण्डलय् गय् न्ह्यन ? उकिया सन्देश जनतां गुकथं थुइकेगु ? थौं नेतातसें जनतायात अनेक विरोधाभासया जालय् क्यंकाच्वनी । तर गुबलें लज्जाबोध जुइमखु । झं झं शान क्यनाः दम्भं मत्त भाषण बियाच्वनी ।

गुलिस्यां धाइ, ‘अख्तियार प्रमुख लोकमान खतरनाक । त्रास, भय क्यनाः देशय् थ्वं मनोमानी यायेत स्वइच्वन । थुइत एक मिनेट नं तयेमज्यू । लिकायेमाः ।’ लोकमानयात नियुक्ति याये न्ह्यः यक्वस्यां थथे धाःगु खः । तर आः वइत नियुक्त याःपिं नेतात हे वया विरोधय् खुल्लेआम वइ । गुलिस्यां विश्वास याइ लोकमानं प्रमुख नेतातय् भ्रष्टाचारयात नाङ्गेझार यायेत स्वइ । नेतातसें थःगु कुकर्म उदाङ्ग जुइ धकाः लोकमानया विरोध याःगु खः । लोकमानया दोष जक मखु, छम्ह थें छम्ह नेता भ्रष्टाचारया मुद्दाय् फसे जुइत्यंगु दु । लोकमानया खँ उकिं पिहांवःगु खः । खँ छु खः ? अझ नं रहस्यमय तिनि । तर लोकमानया प्रकरण च्याना वन धाःसा छु छु जुइ, धाये फइमखु । नेतात लोकमानया खँय् छधी । एक । तर नेतातय् दथुइ थथे अकस्मात एकता छाय् जुल ? रहस्य थनाबी । लोकमान प्रकरणयात छ्वालुकेगु कुतः नं जुयाच्वंगु खनेदु । नेतात व लोकमान दथुइ (?) बुँदे सम्झौता जुइगु खः ला ? छु धायेफु !

‘लोकमान सिंह प्रधानमन्त्री जुइगु स्वल’ । छम्ह नेतां मेगु रहस्यया खँ हइ । खँ बांलाक खुले याइमखु । तर धापू अस्पष्ट जक मखु, अत्यन्त रहस्यमय नं जुइ । लोकमानयात न्ह्यःने तयाः नेपालय् ‘कू’ जुइत्यंगु पाखे संकेट याःगु खः ला ? जनताया ध्यानयात अलमलय् यायेत स्वःगु वा थुकिइ छुं तथ्य नं दु । थ्व विचारणीय जुइ । थौंया देशया अस्थिर राजनीतिक परिस्थितिइ, लोकमानसिंह कार्की प्रधानमन्त्री जुइगु कुतः यात धाःगुया अर्थ गम्भीर जुइ ।

–०–